Chlebny

w opracowaniu

nr hasła: 3589

Fleksja

przymiotnik
Widok zaawansowany
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik chlebny
chlebna
-
dopełniacz chlebnego
chlebnej
-
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik chlebnym
--
biernik -chlebne
-
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • Winydzcye ku mnye... doiød nye przydø a nye przenyosø was... do zemye plodney y vrodney wyna, zemye chlebney a wynney (in... terram panis et vinearum) 1455 BZ (1) - IV Reg 18, 32
Połączenia wyrazowe
chlebna jatka
1. 'stragan z pieczywem'
  • Paniceus... ad panem pertinens uel de pane existens, sicut dicimus paniceas mensas, chlebne yathky, que ad panem comedendum parantur, uel que fiunt de pane XV p. post. CatCodJag III (4) - 59
chlebna misa
2. 'okrągły placek wypiekany z ciasta chlebowego gorszego gatunku, na którym dzielono, krojono i spożywano np. chleb, mięso'
  • Nuppadogundium vlg. chlebna mysza, wersus: Vidi in ore canis duo nappadogundia panis. Et libigundium idem talerzewa misza 1442 WokRacz - 152r
kwas chlebny
3. por. Sstp
  • Tedy ssą dopyro rozvmyely, yze ym rzekl, by szye baly y vyarovaly nye kvasu chlebnego, alye navky y srady lyczemyernykow, zydow y kaczerzow (tunc intellexerunt, quia non dixerit cavendum a fermento panum, sed a doctrina Pharisaeorum Mat 16,12) XVI in. Rozm - 361
(niedziela) chlebna
4. por. Sstp
Formy wyrazu w funkcji innych części mowy
chlebny (rzeczownik)
'pachołek roznoszący chleb'
  • Pro saccis famulis paniferis dictis chelbnim (pro chlebnim) regalibus, in quibus panis ad mensam portatur 1393 MMAe XV - 168
  • Veniens Hanczlik dictus chlepny (pro chlebny) domine regine 1403 AKPr X - 120

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

Wysocka F., Uwagi na marginesie hasła kromka w Słowniku staropolskim, "Język Polski" 44, 237-241.

Odsyłacze

Sstp

Sstp I 235b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 3589, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. MK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny