BLŚP

Fleksja

rzeczownik

Widok zaawansowany

rodzaj: męski

przypadek	liczba
przypadek	pojedyncza	podwójna	mnoga
mianownik	sługa	-	słudzy sługi
dopełniacz	sługi	-	sług
celownik	słudze	-	sługam
biernik	sługę	-	sługi
narzędnik	sługą	-	sługami sługi
miejscownik	słudze	-	sługach
wołacz	sługa sługo	-	słudzy sługi

liczba pojedyncza
przypadek	forma	poświadczenie
mianownik	sług-a	1399 HubeKr - 10
dopełniacz	sług-i	ca 1400 Fl - 26, 14
celownik	słudz-e (g:dz)	XIV med. GlVintr - 222
biernik	sług-ę	1395 Pyzdr - nr 9
narzędnik	sług-ą	ca 1400 Fl - 118, 65
miejscownik	słudz-e (g:dz)	1449 Sul (1.1) - 7
wołacz	sług-a	1453 R XXV (2.1.4) - 13rb
sług-o	ca 1420 R XXIV (1.9) - 82
liczba podwójna
przypadek	forma	poświadczenie
mianownik	-	-
dopełniacz	-	-
celownik	-	-
biernik	-	-
narzędnik	-	-
miejscownik	-	-
wołacz	-	-
liczba mnoga
przypadek	forma	poświadczenie
mianownik	sług-i	XV med. R XXII (2) - 223r
słudz-y (g:dz)	ca 1409 Gn gl. - 165a
dopełniacz	sług-ø	ca 1400 Fl - 68, 42
celownik	sług-am	ca 1409 Gn - 173v
biernik	sług-i	ca 1400 Fl - 89, 18
narzędnik	sług-i	1455 BZ (1) - Neh 9, 10
sług-ami	ca 1400 Fl - 89, 15
miejscownik	sług-ach	ca 1400 Fl - 134, 14
wołacz	słudz-y (g:dz)	1482-1483 MW - 50r
sług-i	ca 1400 Fl - 102, 21

Semantyka

Definicje

por. Sstp

Rzecziczye, ezeszmi slugy nyevziteczne (servi inutiles sumus Luc 17, 10) XV med. R XXII (2) - 223r
Naydzesz v nyey vczyeszenye, wszelkny vyerny szlvga! 1453 R XXV (2.1.4) - 13rb
Serue nequam, omnem debitum dimisi tibi szlugo szly, *wyszczek dlug othpuszczile<m> thobe (Mat 18, 32) ca 1420 R XXIV (1.9) - 82
Vstawyenye o scholthyszech y o sludze vogennem (pro vogenney ?). Solthyszowye... na woyną giez powinni 1449 Sul (1.1) - 7
Quod cum quadam vice solus sederet, et discipuli, sludzy, eius expectarent ca 1409 Gn gl. - 165a
Ysczy ryczerze ten tho obyczag magø, gdisci ge paszø (leg. paszą), tedycz vøcz ony swe stare odzene svim slugam dagø ca 1409 Gn - 173v
Przetosz was proszą..., wierny sludzi a mądrzi, ktore pan postawil nad czeladzą swoią 1482-1483 MW - 50r
Dalesz znamyona y dziwi nad pharaonem y nad wszitkimy slugy (in universis servis) gego 1455 BZ (1) - Neh 9, 10
Bo bødze sødzycz pan Iwd swogy a w slvgach swogych (in servis suis) proszon bødze ca 1400 Fl - 134, 14
Obroczy se, gospodne,... y modløczy bødz nad slugami twogimi (super servos tuos) ca 1400 Fl - 89, 15
Blogoslawcze panv wszyczki syly yego, slugy (ministri) yego, gysz czynycze wolø yego! ca 1400 Fl - 102, 21
Wesrzi na slugi twoge (in servos tuos) y na dzala twoia ca 1400 Fl - 89, 18
Jacosmi posli bili do Katusze, bi swego sługø obrøczila na prawo 1395 Pyzdr - nr 9
Syemø slug iego (semen servorum eius) dzerszecz ie bødze ca 1400 Fl - 68, 42
Dobrotø vczynil ges se slvghø (cum servo) twogym ca 1400 Fl - 118, 65
Itominum preparacio multiplex: Inako sø ugotouac vinouatemu,... inako sluce vernemu XIV med. GlVintr - 222
Ne odchilay se w gnewe od slugi twego (a servo tuo) ca 1400 Fl - 26, 14
Jaco paney kaznya yey sluga... dal Petrow (leg. Pietrowu) synu trzi rani crwawe 1399 HubeKr - 10

Połączenia wyrazowe

czujący sługa
1. 'strażnik przyboczny'

Suppetą czvyaczy slvgą ca 1500 WokLub - 133v

kupny sługa
2. (w polskich stosunkach prawnych) 'niewolnik'

Empticius (...) id est emptus vel facilis ad emendum vnde serui empticii dicebantur kvpny slvgą ca 1500 WokLub - 45r

służebny sługa
3. 'strażnik przyboczny'

Satelles (…) est minister crudelitatis et scelerum slvzebny sluga ca 1500 WokLub - 120r

sługa miecz noszący
4. 'giermek' (?)

Assecla eyn knecht oder eyn meyd die nochuolgenden herren oder der frawen slvgą myecz noschaczy ca 1500 WokLub - 14v

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

Hołdowny (przymiotnik)
Hołdowy (przymiotnik)
Kupny (przymiotnik)

Sstp

Sstp VIII 294a

PDF

Sługa

w opracowaniu