Lekarz

w opracowaniu

nr hasła: 359

Fleksja

rzeczownik
rodzaj: męski

przypadek liczba
pojedynczapodwójnamnoga
mianownik lekarz
-lekarze
dopełniacz lekarza
--
celownik lekarzewi
-lekarzom
biernik lekarza
-lekarze
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz lekarzu
--

Semantyka

Definicje
1. 'ten, kto zajmuje się leczeniem ludzi' - 'medicus'
  • Zzali (pro azali) martwim bødzesz czinicz dziwi? Albosz lekarze wzkrzeszø y sbowadacz se bødø tobe? (mumquid mortuis facies mirabilia? Aut medici suscitabunt, et confitebuntur tibi?) ca 1400 Fl - 87, 11
  • Medicus lecarz 1442 WokRacz - 143r
  • Iosef... przykazal... lyekarzom (servis suis medicis), abi drogymy maszczyamy zmazaly oczcza 1455 BZ (1) - Gen 50, 2
  • Swarzylilibi sze møszowye a uderzylbi geden drugego..., a on bi nye umarl, alyebi leszalbi w loszu..., nye bødze wynyen, gensze bi gi uraszyl, alye wszdy..., gego nakladi na lekarze ma gemu wroczycz (impensas in medicos restituat) 1455 BZ (1) - Ex 21,19
  • Otocz kaszdy lekarz fasczy, nye pomogv yego masczy 1463 De morte - 274r
  • Iakom ya Barazy... nye sbyl... anym gego w[y]e szdrowyv, w robothach y w *pynyedzach, oth they rany lekarzewy danych, nye vschkodzil 1472 ZapWarsz - nr 3052
  • Lyekarzv, vsdrow sam szyebye (medice, cura te ipsum Luc 4, 23)! XV p. post. EwZam - 7v
  • Autoritas medici sicut in hys pro lege mocz wszelkyego lekarzą za zakon XV p. post. PF III (2) - 290
  • Medicus lecarsz XV p. post. WokPet I - 7
  • Accerso medicum poyda po lekarza XV ex. PF III (1)
  • Sządzya-ly, lekarz-ly rannemu bycz ma na wysznanye, sza-ly rany... szmyertelne albo nye szmyertelne? ca 1500 OrtMac - 6r
  • Medicus id est phisicus eyn artzt [[lus]] lyekarz ca 1500 WokLub - 81r
2. (o Bogu) 'ten, kto przywraca zdrowie duszy, odpuszcza grzechy i daje zbawienie' - (de Deo) 'qui salutem animae restituit, peccata dimittit et salvationem donat'
  • Czassem za <…> gidz ku lekarz<owi> <…> przeto przystąpy potk<…>z <…>cz, bocz lekarz yest dobroczywy <…>o darownyk a sczodri otplaczyczel…, on czy vzdrowyy ye, ranyi szercza leczy, odganya zamątek a wyeszele szerczu dawa ca 1450 KazGnW - nk v
  • Bocz lekarz yest dobroczywy <…o> darownyk a sczodri otplaczyczel ca 1450 KazGnW - nk v
  • O Ihesu, myly… Pąnye…, thy yesz lyekąrz dvsze moyey…, rącz nąm dącz grzechom othpvszczenye XV ex. GlWp (2.1)
  • Przysthąpvyą yako nyemoczna do mego mylego lyekarza XVI in. Naw - 65r
Połączenia wyrazowe
lekarz duszny
1. 'duszpasterz'
lekarz oczny
2. 'ten, kto leczy choroby oczu'

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Sstp IV 16b
PDF

Errata

-