Nocny, Nocni

w opracowaniu

nr hasła: 1704

Fleksja

przymiotnik
Widok zaawansowany
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik nocny
nocna
nocna
dopełniacz nocnego
nocniego
nocnej
-
celownik ---
biernik nocny
-nocne
narzędnik nocnem
nocnym
nocnią
nocną
-
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz -nocnych
-
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik -nocnych
-
wołacz ---
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---

Semantyka

Definicje
'właściwy nocy, zdarzający się w nocy' - 'qui nocti proprius est, noctu fit'
  • Szczitem ogarne cz<ie>be prawda iego, ne *bodzesz se bacz od strachu nocznego (a timore nocturno) ca 1400 Fl - 90, 5
  • Nocturnus vlg. noczny 1442 WokRacz - 151v
  • Noccium fantasmata noczna vidzenya (te lucis ante terminum, rerum Creator poscimus, ut solita clementia sis praesul ad custodiam. Procul recedant somnia, et noctium phantasmata) 1444 R XXIII (13) - 307
  • O ranach nocznich a o branyv czvdzego zytha w noczi 1449 Sul (1.1) - 16
  • Et pastores erant in regione eadem vigilantes, et custodientes vigilias noctis, czyczye noczne, super gregem suum (Luc 2, 8) XV med. SKJ V (1) - 252
  • Guttis noctium nocznich kroply (caput meum plenum est rore et cincinni mei guttis noctium Cant 5, 2) ca 1470 MamLub - 148
  • A pastyrze byly w krolyesthvye onym czvyączy a strzegancz stroszey noczney nad thrzodą svogyą (custodientes vigilias noctis super gregem suum Luc 2, 8) XV p. post. EwZam - 3r
por. Sstp
  • Jakom ya ssamopyanth czassv *nocznyego nye wyzywałem Pyotra ss ostra bronya sz domv gego schyla 1469 ZapWarsz - nr 2978
Połączenia wyrazowe
nocna cień
1. bot. 'roślina z rodziny psiankowatych, psianka czarna'nocny czas, czas nocny
2. 'noc'
  • Esz Pecz ne vcradl duos equos nocznem *czazem ani tego wzitca ima 1396 PKKr I - nr 19
  • Ysze Marczyn… ne szabyl yrzebcza yako dzessancz grzywen… chasebna rzecza, nocznym czasem, Bogusowy 1426 Kal - nr 937
  • Y byl opyøcz oblok czyemni a szwyeczuyøczy nocz tako, ysze k sobye w gromadø wszitek czasz noczni (toto noctis tempore) przyblyszycz sze nye mogly 1455 BZ (1) - Ex 14, 20
nocną, nocnią rzeczą
3. 'nocą, w nocy, po kryjomu'
  • Iaco Woyczech poszedl oth Waczencza nocznø reczø, ne osadziw mv role 1396 Pyzdr - nr 30
  • Yaco Miroslaw… nye wilovil nocznya rzecza Abramowi ryb z yego staw (leg. stawu) 1416 Kal - nr 530

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

Sstp

Sstp V 287a
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 1704, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. MK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny