rękopisu:
–
tekstu polskiego: XIV ex.
Postać materiału polskiego
Pasja połocka
Fragment Złotej legendy
Charakterystyka zawartości
Autor: Jakub de Voragine
Rodzaj: tekst prozaiczny
Typ: inny
Wydra Wiesław, Rzepka Ryszard Wojciech, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, wyd. III, Wrocław 2004.
Janów Jan, Resztki biblioteki królowej Jadwigi? (Nowe urywki Legendy złotej w oprawach dzieł K. Drużbickiego), Sprawozdania z Czynności Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności, t. XLIX (1948), s. 345–350.
W tym obszernym wyborze tekstów staropolskich znajdują się teksty, które dotąd nie były publikowane lub nie weszły do materiałów Sstp:
1. na s. 116 Pasja połocka. Zabytek stanowiły dwie obustronnie zapisane karty pergaminowe in folio. Tekst pisany był w dwóch kolumnach. Karty zawierały przekład fragmentu De passione Domini z Legenda aurea Jakuba de Voragine. Zabytek ten odkrył w 1923 r. podczas prac komisji rewindykacyjnej w Leningradzie K. Michalski w Bibliotece Publicznej. Karty stanowiły oprawę dwóch łacińskich rkpsów, zawierających dzieła Kaspra Drużbickiego. Rkpsy te pierwotnie znajdowały się w Bibliotece Akademii Jezuitów w Połocku, a następnie wraz z częścią jej zbiorów zostały wywiezione do Ces. Bibl. Publ. w Petersburgu. Nosiły tam sygn. Lat. Q I 399 i Lat. Q I 411. Po odnalezieniu zabytku kart nie wydobyto, zostawiając to na później. W 1934 r. kodeksy wróciły do Polski na mocy traktatu ryskiego i znalazły się w Bibliotece Narodowej w Warszawie. W 1944 r. zostały spalone wraz z najcenniejszymi zbiorami tej Biblioteki po upadku powstania warszawskiego. Tekst znajdujący się na kartach służących za oprawę nie zaginął jednak bez śladu. W 1932 r. bowiem P. Bańkowski sporządził dla W. Taszyckiego fotografie zewnętrznych stron okładek obu kodeksów, dzięki czemu ocalały fragmenty znajdującego się na kartach tekstu (około 25%), chociaż zniszczonego i miejscami całkiem nieczytelnego. Tekst na wewnętrznych stronach okładek i na krajach pergaminu zgiętych do środka oprawy zaginął bezpowrotnie. Fotografie w zbiorach W. Taszyckiego przetrwały wojnę. W 1948 r. W. Taszycki udostępnił je J. Janowowi, który na posiedzeniu Komisji Historii Literatury Polskiej PAU „przedstawił cały tekst zabytku” (Janów Jan, Resztki biblioteki królowej Jadwigi? (Nowe urywki Legendy złotej w oprawach dzieł K. Drużbickiego), Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków 1948, s. 346). W streszczeniu referatu Janowa zamieszczono fotokopię niepełnej kolumny B2 (na s. 347) oraz tekst kolumny A2 w jego transliteracji (na s. 348). Za tym też wydaniem tekst Pasji połockiej został wydany w ChrestWRz, jedynie w miejsce fotokopii opracowano na jej podstawie transliterację kolumny B2. Ponadto dodano transkrypcję tekstu obu kolumn. Według Janowa oba urywki były pozostałością po obszernym, starannie sporządzonym kodeksie, zawierającym może cały przekład Złotej legendy, który mógł powstać u schyłku XIII w. (może w Krakowie lub Starym Sączu). J. Łoś, który przypuszczał, że mogą to być szczątki biblioteki królowej Jadwigi, określał czas powstania Pasji na koniec XIV lub początek XV w. Autorzy ChrestWRz, przychylając się do zdania M. Plezi, datują tłumaczenie na koniec XIV w. i uważają za prawdopodobne, że zabytek ten należy łączyć z rkpsami polskimi, które wedle świadectwa Jana Długosza posiadała królowa Jadwiga. Zabytek nie był dotąd wciągnięty do spisu źródeł Sstp. Materiał, datowany XIV ex., będzie wykorzystany w suplemencie. Ekscerpcja Macieja Edera.
