rękopisu:
XIII-XIV
tekstu polskiego: XIII ex.
Postać materiału polskiego
Charakterystyka zawartości
Autor: -
Rodzaj: słownik
Typ: przekładowy
Rostafiński Józef, Średniowieczna historia naturalna w Polsce, cz. I. Symbola ad historiam naturalem medii aevi. Plantas, animalia, lapides et cetera simplicia medicamenta quae Polonia adhibebantur inde a XII usque ad XVI saeculum [...] collegit [...], cz. II. Collectanea scientiam naturalem qualis medii aevi temporibus in Polonia viguit illustrantia. Materiały źródłowe do słownictwa przyrodniczego średnich wieków w Polsce, Kraków 1900.
Materiał cytowano z tomu II według kur- sywnej numeracji zamieszczonej przez wydawcę. Autor umieszcza w transliteracji także synonimikę łacińską. Charakterystykę źródeł i objaśnienia średniowiecznych nazw botanicznych zamieścił Rostafiński w tomie I. W Sstp prawie zawsze przedrukowywano te znaczenia. W nielicznych wypadkach niewątpliwych pomyłek wydawcy Sstp identyfikował nazwy samodzielnie. Systematyczne polskie nazwy botaniczne podawano za kluczem do oznaczania roślin: Władysław Szafer, Rośliny polskie, Warszawa 1953. Na końcu I tomu Rostafiński umieszcza trzy indeksy: 1. łaciński indeks rodzajów roślin - Genera plantarum at animalium; 2. łaciński indeks nazw roślin - Index nominum propriorum; 3. spis polskich nazw (przy zestawieniach układ alfabetyczny wg rzeczowników). Większość materiału ekscerpował własnoręcznie do magazynu Sstp sam Józef Rostafiński. Materiał niewyekscerpowany rozpisywał każdy autor botanicznego hasła wg cz. II Średniowiecznej historii naturalnej w Polsce, uprzednio wyszukując w cz. I odpowiednie numery nazw. Wydawca przedstawia następujące XV-wieczne rkpsy i inkunabuły (u Rostafińskiego w cz. II Materiały źródłowe jest ciągła numeracja rkpsów i inkunabułów z w. XV i XVI, przy czym nie są one ułożone chronologicznie):
13. Rkps monachijski Cod. Lat. I 1 nr 615. (Przedruk). Znajduje się on w Materiałach na s. 162 i obejmuje nry polskich nazw 5008-5018. ~ Rkps znajduje się w Bawarskiej Miejskiej Bibliotece w Monachium (dawniej Biblioteka Królewska). Tego rkpsu Rostafiński sam nie widział. Wydany przez niego materiał jest przedrukiem z pracy A. Brücknera Über die alteren. Texte des Polnischen opublikowanej w JA X s. 365-416. Na s. 414-415 Brückner przedrukował niewielki spis łacińskich nazw roślin z glosami niemieckimi i polskimi (12), opublikowany po raz pierwszy przez C. Hoffmanna w II tomie Sprawozdań z Posiedzeń Filologiczno-Historycznej Komisji w r. 1867, podając też krótki opis zawartości kodeksu. Kodeks składa się z kilku różnych rkpsów z XIII i XIV w., oprawionych razem w XV w. Na podstawie wpisu Henryka de Prusia Brückner sądzi, że na przełomie XIV i XV w. księga była własnością jakiegoś Prusaka. Kodeks zawiera łacińskie traktaty związane z szeroko pojętą ówczesną medycyną oraz trzy słowniczki nazw roślin z licznymi synonimami w języku niemieckim. Na k. 68v-71v znajduje się pierwszy z nich (Incipiunt nomina herbarum) z przełomu XIII i XIV w., mający także odpowiedniki w języku polskim. Brückner podkreśla, że jest to najstarszy w języku polskim spis nazw roślin. Zaznacza też, że przedrukowuje Hoffmanna, poprawiając błędy. Rostafiński pisze natomiast, że polegał „w tym razie w zupełności na jego (Brücknera) ścisłości i biegłości, dającej zupełną gwarancje pod każdym względem” (Symbola I s. 24). Przedruk Rostafińskiego jest więc trzeci z kolei. W krótkim omówieniu glos Rostafiński na podstawie pisowni ocenia, że autorem ich był Polak. Rostafiński nie przedrukował pierwszej glosy z Brücknera (biliza - bylica). Jest ona w Sstp drukowana z wyjątkową dla tego zabytku lokalizacją JA X 414. Najnowsza bibliograficzna wzmianka o rkpsie wraz z nowym odczytaniem nazw polskich z k. 68v i 69v, łacińskich i niemieckich a także transkrypcją polskich w ChrestWRz s. 409-410. Od 1956 r. Pracownia Sstp ma mikrofilm kart rkpsu z polskimi nazwami. W Sstp materiał cytowano z datą XIII ex. ~ Cf. JA X 365-416 poz. 5.
