Rost (12)

nr źródła: 1582

Datowanie

rękopisu: 1481-ca 1700
glos: 1481

Postać materiału polskiego

glosy

Tytuł

Catholicon minor per Andream Nussman

Charakterystyka zawartości

Autor: -
Rodzaj: tekst prozaiczny
Typ: traktat

Wydanie

Rostafiński Józef, Średniowieczna historia naturalna w Polsce, cz. I. Symbola ad historiam naturalem medii aevi. Plantas, animalia, lapides et cetera simplicia medicamenta quae Polonia adhibebantur inde a XII usque ad XVI saeculum [...] collegit [...], cz. II. Collectanea scientiam naturalem qualis medii aevi temporibus in Polonia viguit illustrantia. Materiały źródłowe do słownictwa przyrodniczego średnich wieków w Polsce, Kraków 1900.

Bibliografia

Brückner Aleksander, Z rękopisów petersburskich. Cz. II. Średniowieczne słownictwo polskie, Prace Filologiczne, t. V (1895), s. 33-34.

Uwagi

Materiał cytowano z tomu II według kur- sywnej numeracji zamieszczonej przez wydawcę. Autor umieszcza w transliteracji także synonimikę łacińską. Charakterystykę źródeł i objaśnienia średniowiecznych nazw botanicznych zamieścił Rostafiński w tomie I. W Sstp prawie zawsze przedrukowywano te znaczenia. W nielicznych wypadkach niewątpliwych pomyłek wydawcy Sstp identyfikował nazwy samodzielnie. Systematyczne polskie nazwy botaniczne podawano za kluczem do oznaczania roślin: Władysław Szafer, Rośliny polskie, Warszawa 1953. Na końcu I tomu Rostafiński umieszcza trzy indeksy: 1. łaciński indeks rodzajów roślin - Genera plantarum at animalium; 2. łaciński indeks nazw roślin - Index nominum propriorum; 3. spis polskich nazw (przy zestawieniach układ alfabetyczny wg rzeczowników). Większość materiału ekscerpował własnoręcznie do magazynu Sstp sam Józef Rostafiński. Materiał niewyekscerpowany rozpisywał każdy autor botanicznego hasła wg cz. II Średniowiecznej historii naturalnej w Polsce, uprzednio wyszukując w cz. I odpowiednie numery nazw. Wydawca przedstawia następujące XV-wieczne rkpsy i inkunabuły (u Rostafińskiego w cz. II Materiały źródłowe jest ciągła numeracja rkpsów i inkunabułów z w. XV i XVI, przy czym nie są one ułożone chronologicznie):

12. Rkps z Biblioteki Baworowskich we Lwowie. Znajduje się on w Materiałach na s. 151-162 i obejmuje nry polskich nazw 4963-5007. ~ Rkps znajdował się w zbiorach Biblioteki Fundacji Baworowskich we Lwowie. Rostafiński nie widział oryginału, wydając glosy. Łacińskie i polskie nazwy roślin wydał z ekscerptów zrobionych przez W Kętrzyńskiego jeszcze przed opublikowaniem w r. 1895 glos z tego rkpsu przez Brücknera w PF V s. 33-34. w opracowaniu Średniowieczne słownictwo polskie, cz. II. Według informacji Rostafińskiego glosy te pochodzą z okładki dzieła Catholicon minor per Andream Nussman z r. 1481, zawierającego nazwy niemieckie. Tych kilkadziesiąt nazw ułożonych jest w porządku alfabetycznym, według nazw łacińskich. Znaczenie tych polskich nazw jest, według Rostafińskiego, niewielkie. Trafiają się też błędy w nazwach. Brückner, opisując ten rkps, podaje, że polskie tłumaczenie nazw znajduje się w tekście dzieła zawierającego przepisy medyczne i opis roślin stosowanych w leczeniu. Widząc jednak alfabetyczny układ nazw (tak też u Brücknera) oraz brak w wydaniu Rostafińskiego numerów kart, na których występują polskie nazwy (praktyka konsekwentnie stosowana przez Rostafińskiego przy wydawaniu glos), można przypuszczać, że Brückner się myli. W Sstp materiał cytowano z datą 1481.

Odsyłacze