rękopisu:
ca 1460
glos: 1493
Postać materiału polskiego
Charakterystyka zawartości
Autor: -
Rodzaj: tekst prozaiczny
Typ: traktat
Rostafiński Józef, Średniowieczna historia naturalna w Polsce, cz. I. Symbola ad historiam naturalem medii aevi. Plantas, animalia, lapides et cetera simplicia medicamenta quae Polonia adhibebantur inde a XII usque ad XVI saeculum [...] collegit [...], cz. II. Collectanea scientiam naturalem qualis medii aevi temporibus in Polonia viguit illustrantia. Materiały źródłowe do słownictwa przyrodniczego średnich wieków w Polsce, Kraków 1900.
Wisłocki Władysław, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Akademia Umiejętności, Kraków 1877-1881.
Materiał cytowano z tomu II według kur- sywnej numeracji zamieszczonej przez wydawcę. Autor umieszcza w transliteracji także synonimikę łacińską. Charakterystykę źródeł i objaśnienia średniowiecznych nazw botanicznych zamieścił Rostafiński w tomie I. W Sstp prawie zawsze przedrukowywano te znaczenia. W nielicznych wypadkach niewątpliwych pomyłek wydawcy Sstp identyfikował nazwy samodzielnie. Systematyczne polskie nazwy botaniczne podawano za kluczem do oznaczania roślin: Władysław Szafer, Rośliny polskie, Warszawa 1953. Na końcu I tomu Rostafiński umieszcza trzy indeksy: 1. łaciński indeks rodzajów roślin - Genera plantarum at animalium; 2. łaciński indeks nazw roślin - Index nominum propriorum; 3. spis polskich nazw (przy zestawieniach układ alfabetyczny wg rzeczowników). Większość materiału ekscerpował własnoręcznie do magazynu Sstp sam Józef Rostafiński. Materiał niewyekscerpowany rozpisywał każdy autor botanicznego hasła wg cz. II Średniowiecznej historii naturalnej w Polsce, uprzednio wyszukując w cz. I odpowiednie numery nazw. Wydawca przedstawia następujące XV-wieczne rkpsy i inkunabuły (u Rostafińskiego w cz. II Materiały źródłowe jest ciągła numeracja rkpsów i inkunabułów z w. XV i XVI, przy czym nie są one ułożone chronologicznie):
3. Rkps Biblioteki Jagiellońskiej nr 777. Znajduje się on w Materiałach na stronach 72-74 i obejmuje nry polskich nazw 2322-2403. ~ Rkps jest papierowym kodeksem in folio, liczącym 194 karty + VIII. Wisłocki w swoim Katalogu datuje go ogólnie na XV w., natomiast autorzy nowego Katalogu średniowiecznych rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej datują go ca 1460, co jest chyba pomyłką, bowiem daty w samym rkpsie są późniejsze. Zawiera on cztery różne teksty, wszystkie związane z szeroko pojętą ówczesną medycyną. Pisane są, według autorów nowego Katalogu, dosyć starannie tą samą ręką. Rkps ten był, jak pisze Rostafiński, własnością Jana Welsa, który w r. 1456 zapisał się na Uniwersytet Krakowski, a w r. 1462 uzyskał tytuł magistra. „Następnie wyjeżdża do Włoch i zostaje licencjatem medycyny w Padwie w r. 1465, a umiera w r. 1498. Był to bardzo znakomity lekarz i uczony, wyrastający swymi poglądami ponad wiek, który go wydał” (Symbola I s. 53). On jest autorem wszystkich tekstów tego rkpsu oraz glos. Część glos wydał Wisłocki w swoim Katalogu. Większość polskich wyrazów jest na k. Ir w „zapisce lekarskiej”, jak nazwał ten tekst Rostafiński w swojej pracy Jana Welsa zapiska treści lekarskiej, zarazem najdawniejszy przyczynek do flory Krakowa z rękopisu XV w., Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego AU XIV, Kraków 1886, s. 1-43. Jest to pisany w dwóch kolumnach zestaw leków prostych, przeważnie po polsku i po łacinie, czasem tylko po łacinie, a czasem tylko po polsku. Poprzedzają go dwa zdania wprowadzające: Radices colligende in Mayo Luna existente in signo teneo cum bonis expectibus. - Radices feria quinta et sexta ante Philipi [29 i 30 IV] millesimo quadringentesimo nonagesimo. W tekście także daty: 1493, 1490. Chociaż źródło to nie przynosi obfitego materiału polskiego (81 glos nazywających 69 gatunków roślin), Rostafiński ocenia je wysoko, ponieważ pokazuje ono, że już w XV w. zwracano uwagę na znaczenie astrologicznych uwarunkowań przy zbieraniu ziół. Dwie glosy z tego tekstu drukują autorzy nowego Katalogu średniowiecznych rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej. Na k. 193v-194v znajdują się zebrane przez Jana Welsa różne medyczne wskazówki, wśród których także są polskie nazwy roślin wydane przez Rostafińskiego. Wydał też Rostafiński kilka polskich nazw roślin zapisanych na okładce. Nie wydał natomiast dwóch glos tekstowych z k. 83v i 126v, które podają autorzy nowego Katalogu średniowiecznych rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej. Znajdują się one w medycznym tekście Thomasa de Vratislavia. Glosy te ukażą się w suplemencie. W Sstp materiał drukowano z datą 1493. ~ Cf. CatCodJag VI poz. 3.
