Rost (2)

nr źródła: 1572

Datowanie

rękopisu: 1463
glos: 1463 ca 1500 1478

Postać materiału polskiego

glosy

Tytuł

Opera varia

Charakterystyka zawartości

Autor: -
Rodzaj: tekst prozaiczny
Typ: -

Wydanie

Rostafiński Józef, Średniowieczna historia naturalna w Polsce, cz. I. Symbola ad historiam naturalem medii aevi. Plantas, animalia, lapides et cetera simplicia medicamenta quae Polonia adhibebantur inde a XII usque ad XVI saeculum [...] collegit [...], cz. II. Collectanea scientiam naturalem qualis medii aevi temporibus in Polonia viguit illustrantia. Materiały źródłowe do słownictwa przyrodniczego średnich wieków w Polsce, Kraków 1900.

Bibliografia

Uwagi

Materiał cytowano z tomu II według kur- sywnej numeracji zamieszczonej przez wydawcę. Autor umieszcza w transliteracji także synonimikę łacińską. Charakterystykę źródeł i objaśnienia średniowiecznych nazw botanicznych zamieścił Rostafiński w tomie I. W Sstp prawie zawsze przedrukowywano te znaczenia. W nielicznych wypadkach niewątpliwych pomyłek wydawcy Sstp identyfikował nazwy samodzielnie. Systematyczne polskie nazwy botaniczne podawano za kluczem do oznaczania roślin: Władysław Szafer, Rośliny polskie, Warszawa 1953. Na końcu I tomu Rostafiński umieszcza trzy indeksy: 1. łaciński indeks rodzajów roślin - Genera plantarum at animalium; 2. łaciński indeks nazw roślin - Index nominum propriorum; 3. spis polskich nazw (przy zestawieniach układ alfabetyczny wg rzeczowników). Większość materiału ekscerpował własnoręcznie do magazynu Sstp sam Józef Rostafiński. Materiał niewyekscerpowany rozpisywał każdy autor botanicznego hasła wg cz. II Średniowiecznej historii naturalnej w Polsce, uprzednio wyszukując w cz. I odpowiednie numery nazw. Wydawca przedstawia następujące XV-wieczne rkpsy i inkunabuły (u Rostafińskiego w cz. II Materiały źródłowe jest ciągła numeracja rkpsów i inkunabułów z w. XV i XVI, przy czym nie są one ułożone chronologicznie):

2. Rkps Biblioteki Jagiellońskiej nr 774. Znajduje się on w Materiałach na stronach 59-71. i obejmuje nry polskich nazw 1884-2321. — Rkps jest papierowym kodeksem in folio, liczącym 192 strony + VII. Zawiera on kilkadziesiąt różnych tekstów, pisanych różnymi rękami. Wiele z nich związanych jest z szeroko pojętą ówczesną medycyną. Piekosiński ocenił papier kodeksu na r. 1478 i na niego powołuje się Rostafiński datując rkps. Natomiast Wisłocki w swoim Katalogu oraz autorzy nowego Katalogu średniowiecznych rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej datują go „1463 et ca”. Robią to na podstawie kolofonu na k. 174r.: Finit Salernitanus Egidius De urinis, de a. d. scilicet isto millesimo quadricentesimo sexagesimo tercio, vel sic 1463. Krytykują też datowanie Piekosińskiego, pisząc, że nie przemawiają za nim żadne argumenty. Kilka traktatów tego kodeksu zawiera polskie glosy, będące nazwami botanicznymi i anatomicznymi. Rostafiński wydał polskie glosy botaniczne ze wszystkich tekstów. Na k. 121v wtrącony jest początek słowniczka roślinnego łacińsko-polskiego (nazwy łacińskie tylko do litery O), pisany inną, późniejszą ręką. Wisłocki ocenia tę rękę jako XVI-wIeczną; drukuje w swoim Katalogu kilka glos botanicznych z początkowej partii tego słowniczka. Rostafiński pisze, że dalszy ciąg tego słowniczka zaginął. Autorzy nowego Katalogu średniowiecznych rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej podają, że w XV i na początku XVI w. kodeks ten był własnością Michała z Janowa, bowiem zapiski jego ręki zidentyfikowano na licznych kartach. Rostafiński niezbyt wysoko ocenia kopistę rkpsu oraz autora późniejszego słowniczka. Obaj popełniali liczne błędy przy dopisywaniu polskich synonimów do nazw łacińskich. W Sstp glosy z tekstów innych niż wspomniany słowniczek drukowano z datą 1478, natomiast glosy ze słowniczka (nry polskich nazw 2007-2103) z datą ca 1500. Kilku glos podanych przez autorów nowego Katalogu średniowiecznych rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej z k. lr-4v oraz z k. lir i IIv Rostafiński nie wydał. Będą one wykorzystane w suplemencie i wydrukowane z datą 1463. ~ Cf. CatCodJag VI poz. 1.

Odsyłacze