Mocny, Mocni

w opracowaniu

nr hasła: 764

Fleksja

przymiotnik
Widok zaawansowany
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik mocen
mocny
mocna
mocne
mocno
dopełniacz mocnego
mocnej
mocnego
celownik mocnemu
--
biernik mocnego
mocny
mocna
mocne
narzędnik mocnym
mocną
-
miejscownik mocnem
mocnym
mocnej
mocnem
wołacz mocny
--
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz -mocnych
-
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik mocni
mocne
--
dopełniacz ----
celownik niemocnym
---
biernik mocne
mocnie
mocne
--
narzędnik mocnymi
---
miejscownik mocnych
---
wołacz ----
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik mocniejszy
-mocniejsze
dopełniacz mocniejszego
--
celownik mocniejszemu
--
biernik ---
narzędnik mocniejszym
--
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik -mocniejsze
--
dopełniacz mocniejszych
---
celownik ----
biernik ----
narzędnik ----
miejscownik ----
wołacz ----
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik namocniejszy
--
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz namocniejszy
--
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik ----
dopełniacz namocniejszych
---
celownik ----
biernik ---najmocniejsze
narzędnik ----
miejscownik ----
wołacz ----

Semantyka

Definicje
'odznaczający się dużą silą a. sprawnością fizyczną, polityczną, bogactwem itp., silny, krzepki, dzielny, potężny' - 'robustus, firmus, fortis, validus, potens' por. Sstp
  • Prziwyedly nam podle røki moczney Pana Boga naszego møze vmyale (adduxerunt nobis per manum Dei nostri bonam super nos, virum doctissimum) 1455 BZ (1) - II Esdr 8, 48
  • Opaszi se meczem twogim na lødzwe twoye naymoczneysze (accingere gladio tuo super femur tuum, potentissime) ca 1400 Fl - 44, 4
  • Kako Zydovye vybraly dvanaczye namocznyeyschych Zydov, aby dzyerzely chorqgvye XVI in. Rozm - 756
  • O Panye Iezv, stworzicyelv moy namocznyeysi! ca 1500 SlOcc XII (1.3) - 163
  • Byl tamo yeden krol, czvsch namocznyeyschy po krolv tey zyemye (de potentioribus terrae sub rege), ktoregosz syn nyemogl w Kaphar- naum XVI in. Rozm - 253
  • Vybyerzczye vy mazov lepsych a mocznyeyschych dvanasczye, dayczyez ym dzyerzecz choragvye XVI in. Rozm - 756
  • Nye gest slvsznye, aby wyączsze a mocznyeysze (maiores aut potentiores) persony nyszly panowye tych wszy , w ktora solthysthwa bily przyączy 1449 Sul (1.1) - 52
  • Nycz nye cupvy s thowarzysszem mocznyeyszym czyebye (in consortem | potentioris) XV p. post. R I - XLV
  • Nye przedaway cząnsczy dzyedzyny czebye mocznyeyszemv (non vendas potentiori) XV p. post. R I - XLV
  • Puace v moch Boga uasego, uadoci <się z mocą Króla moc>neysego XIV med. Kśw - ar 4
  • Isczy tho dzeczo gestcy ono vøczsze, I nisly thy kekdy bødesz, y nath tobøcz ono bødze mocnegsze ca 1409 Gn - 5r
  • Tec to Crol... v troiakey recy znamenitey ine usitky crole zmyia, a to u tem, iz <jeść miłościwiej>sy, iz iesc mochneysy, iz iesc scedressy XIV med. Kśw - cv 28
  • Kto rowyen gest tobye w mocznich (in fortibus), Panye? 1455 BZ (1) - Ex 15, 11
  • To vczinyl Banaias, sin Ioiade, ktorisz bil myedzi trsyemy mocznimy (inter tres robustos) naznamyenytszi 1455 BZ (1) - I Par 11, 24
  • Moczne boszkye tagemnosczy o Maryey vyelebnosczy... racz... poszluchaczy 1453 R XXV (2.1.4) - 12va
  • Gensze pobyl poganow wele y pobyl krole moczne (reges fortes) ca 1400 Fl - 134, 10
  • Polozil Manaen szrzebro na israhelski lyvd, wszitkim mocnim (potentibus) a bogatim, abi dawaly krolyowy asyrskemv pyoczdzesyot lotow szrzebra 1455 BZ (1) - IV Reg 15, 20
  • Wytargaiøcz potrzebuiøczego z røku mocznich iego (de manu fortiorum eius) ca 1400 Fl - 34, 12
  • Thim vstawyenym wyekvystą mocz ymayączym wykladami skazvyącz, aby danyni nyeporvsz<o>ne a moczne (donationes fixae et firmae) szstacz myali 1449 Sul (1.1) - 62
  • Tsøszøta (pro ksøszøta) ludzi sebraly sø se s Bogem Abraham, bo bogowe moczni zeme (dii fortes terrae) welmi sø se wznesly ca 1400 Fl - 46, 9
  • Ne nesciret spem fidei in Christi solido corpore conditam, w mocznem cziele zachouaną, qui dici stabilem se voluit petram nostris igniculis moczną oppoka naschim *rosumem 1444 R XXIII (13) - 305
  • Gen wywodl Yzrahel zposrzod gych w røcze moczney (in manu potenti) y w ramenv wysokem ca 1400 Fl - 135, 12
  • Polozylesm pomocz w mocznym (posui adiutorium in potente) ca 1500 Puł - 88, 19
  • Poloszil iesm pomocz w mocznem (posui adiutorium in potente) ca 1400 Fl - 88, 19
  • Nynye uszrzysz, czso ya uczynyø ffaraonowy. Bocz ya skaszøø, mocznøø røkøø (per manum... fortem) puszczy ge, a w røcze sylney wyrzuczy ge z szemye swey 1455 BZ (1) - Ex 6, 1
  • A pakliby sza czy przyatele nye mogli szgodzycz, theda... magi obermana zvolycz, aby tho vsdy mocznym vyrokyem [aby] vyrzeczono było 1465 Ośw - nr 133
  • Swianti Boze, swiąti, moczni, swiøti, nyeszmiertelny, smiluy se nad nami! 1482-1483 MW - 10r
  • I obyeczuyøcz thesz przerzeczeny constituentes postawayøcz ratum przespyeczne, gratum wdzenczne atque firmum y moczne wekuyscze ymyecz ca 1428 PF I (5.2) - 480
  • Fecerunt se ipsum habere in potestate vlg. moczna 1406 KsZPozn - nr 2670
  • Videh, praui, angela bożego mochnego s neb<a sle>cew XIV med. Kśw - ar 16
  • Przichodnyem byl w maley liczbi<e> y rosplodzil syø wyeliky (leg. w wieliki) rod y w moczni (in gentem... robustam), nyeskonaney wyelikosci 1455 BZ (1) - Deut 26, 5
  • Cui potissimum komv mocznemv (eligite hodie quod placet, cui servire potissimum debeatis Jos 24, 15) 1471 MamKal - 57
  • Huic fringunt Quirites robuste cuspidis, mocznego drzewa, hastas XV p. pr. R XVI - 328
  • Suøti <ewanjelista> troiaky skutek znameniti pocazuie v tih... croleh poganskih:... gih rihle <i szcz>odre crola mocnego odarouane XIV med. Kśw - cv 19
  • Gdas sø, praui, usmerilo taco mochne bostuo, v cem buiach moze nase mdlę clouechstuo? XIV med. Kśw - cv 7
  • Gdysz ta pany w sz<w>em szmethkv y wląknyenyv (leg. w ulęknieniu), y tesz nyeroszpamyąthalye tak vczynyla, yesthly to szlubyenye moczno? ca 1500 OrtMac - 71
  • Szema naprzecif vodze gest szucha, a naprzecif pouetrzu gest ona moczna, [a] a tesze naprzecif ognevy gest ona szymna ca 1409 Gn - 174a
  • Xt... gest on byl veliky y[y] moczny pres to, ysczy on ten to fszyczek svath f sw (leg. w swu) roku gestcy gy on byl sgromadzil ca 1409 Gn - 4v
  • Czso se chwalisz we zlosci, iensze moczen (potens) ies w lichoce ca 1400 Fl - 51, 1
  • Moy namyleyschy, nade wszythky gyne w navkach nauczon[y]e, <w> przyrodzenyv czvdne, mocznye, mądr[z]e y thesch wymownye, nawybornyeyschy! Bo thy... przewyszasz... Samsona mocznosczya 1447-1462 Zab (35)

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp IV 311b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 764, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. JD
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny