Ząb

w opracowaniu

nr hasła: 734

Fleksja

rzeczownik
rodzaj: męski

przypadek liczba
pojedynczapodwójnamnoga
mianownik ząb
-zębowie
zęby
dopełniacz zęba
-ząb
zębow
celownik --zębom
biernik ząb
-zęby
narzędnik --zębami
zęby
miejscownik --zębiech
wołacz ---

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • Synowye lyudzczy, zembowye gich czyn a straly, a yezik gich myecz ostry ca 1500 Puł - 56, 6
  • Fiscinulam tridentem haczky o trzech zambyech (veniebat puer sacerdotis, dum coquerentur carnes, et habebat fuscinulam tridentem in manu sua I Reg 2, 13) ca 1470 MamLub - 64
  • Jaco Micola[e]y ne wybyl Dobroslawowy trzy *sonby 1400 Kościan - nr 157
  • Blogoslawony Gospodzyn, gen ne dal gest nas w vlapene zøbom (dentibus) gych (sc. ludzi) ca 1400 Fl - 123, 5
  • Yako Benak nye nawroczil sze zaszyø do Dobrogosta... any mu trzinascze zøbow wibil 1423 Kal - nr 686
  • Armauit, gl. confortauit, roborauit, przybralo, natura canem pede, dente v ostrosczy sząp (leg. ząb), iuuenta 1466 R XXII (1.1) - 14
  • Sinowe ludzsczi, zøby (dentes) gich czin ('broń’) a strzali, a yøzik gich mecz ostri ca 1400 Fl - 56, 6
  • Yako Chebda nye przischedl do Yadwyzinego domu y nye policzkowal yeg any yeg zamb wibyl 1423 Kal - nr 981
  • Yako Chebda nye przischedl do Yadwyzinego domu y nye policzkowal yeg any yeg zamb wibyl 1422 Kal - nr 834
  • Gdiszby yø szmyercz poszczygla, wtoczy duszøø za duszøø, oko za oko, zøøb za zøøb (dentem pro dente) 1455 BZ (1) - Ex 21, 24
  • Jako Barthlomey ne ranyl Jana s Czolowa kmecza any zamba wybil 1416 Pyzdr - nr 472
  • Ranon gest gego *poczotkem y zøb mu vibit y to vozni vidzal 1401 Pyzdr - nr 163
1. 'twardy, różnokształtny twór kostny, osadzony w szczęce, służący do rozgryzania pokarmów' - 'dens'
Połączenia wyrazowe
skrzytać, skrżytać zęby, zęby skrzytać (na kogoś)
por. Sstp
przednie zęby
2. 'zęby osadzone w przedniej części szczęki, służące do chwytania i odcinania fragmentów pokarmu, siekacze'
trzonowy ząb
3. 'ząb osadzony w tylnej części szczęki, służący do miażdżenia i przeżuwania pokarmu'

Zapożyczenie

Uwagi

W Sstp wydrukowano pod hasłem Ząb, też pl. tantum Zęby.

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Sstp XI 253a
PDF

Errata

-