Ojciec, Hociec, Ociec, Otciec, Oćciec

w opracowaniu

nr hasła: 682

Fleksja

rzeczownik
Widok zaawansowany
rodzaj: męski

przypadek liczba
pojedynczapodwójnamnoga
mianownik hociec
ociec
otciec
oćciec
-ocowie
ocsowie
ojcowie
otcowie
otcsowie
otcy
oćcowie
dopełniacz hoćca
oca
ocsa
ojca
otca
oćca
-ocow
ojcow
otcow
oćcow
celownik ocsu
ocu
ojcu
otcu
oćcewi
oćcowi
oćcu
-ojcom
otcom
oćcom
biernik hoćca
oca
ocsa
ojca
ojtca
otca
otsa
oćca
-ojce
otce
oćce
narzędnik ocem
ocsem
ojcem
otcem
oćcem
-ojcy
otcsy
otcy
oćcy
miejscownik hotcu
ocsu
ocu
ojcu
otcu
otsu
oćcsu
oćcu
--
wołacz ocze
oczsze
ojcze
otcze
otsze
oćcze
--

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • Tako my pomoszy Bog, jacom byl dzelczø w thy czaszy y przi themem byl, jacom Potrasza <z> Sztaszkem rosdzelil wecugistim dzalem, a tho yesth Jacusz then dzal po szwem othczu trzi latha widzirzsal 1418 RtGn - nr 249
  • Jako tho szwathczimi, czso yest Wlodek szalowal na pani Gorinszke: na Thoporka, na Wlodka, na Andrzeya, na Szczepana, na Msczislawa, na Abrama, na Jacussza, na Sandziwoia, na Sdzeslawa, na Hanka, na Kathuszą, na Staszka syna Janowa, o vyast, tho szą rosyachali sz gego othczem a cokcze sypali. A przi tem woszni bil, kedi szipani medzi Slawoszewem a medzi Gorininem, a ti sza widzerszeli mimo trzi lata 1415 RtKon - nr 355
  • Tako gim pomoszy Bog yswanti, jako tho szwatczø, jako pan Mikolay Granowsky nycz wencze ne ma otczisny swego otcza, yedno [c]sczo za swego otcza dlugy zaplaczil 1412 Pozn - nr 878
  • Iako tho swetczimi, asze pany Brontka ne kuphila pol kompy szesiny v Photra swego oycza na veky 1399 RtKon - nr 75
  • Rgrzeszyly (pro zgrzeszyly) gesmy y s otczsy naszymy (cum patribus nostris) ca 1400 Fl - 105, 6
  • Czemv tvoy vcznyovye przestąpvyą vkazanye vaszych starszych oczow (seniorum)? XVI in. Rozm - 354
  • Oczecz (pater) od nykogo gest wczynon any stworzon, any porodzon, Syn od Oczcza (a patre) samego gest ne vczynon any stworzon, ale porodzon, Duch Swøty od *Oczecza (a patre) y Syna ne vczynon any stworzon, any porodzon, ale pochodzøczy, geden tegodla oczecz (pater), ne trzse Oczowye (non tres patres) ca 1400 Fl - Ath 23
  • Otczsowe naszy (patres nostri) w Egipcye nye rozvmyely dzywom twogym ca 1400 Fl - 105, 7
  • Gorze vam, yze... podnoszyczye groby pro<ro>czskye, a vaschy oczsovye (patres... vestri Luc 11, 47) ye pobyly XVI in. Rozm - 306
  • Jako ta polowicza Chobnicz... na Blosa spadla po gego oczu 1403 Pozn - nr 733
  • Czso pan Jandrzich czyandzal, tho czyødzal w tem leszye, ktorego bil w dzerszenyu po swem dzadu y otszu dotichmyast 1422 Pyzdr - nr 709
  • Jaco Vanczenczow oczecz y Wanczenecz po swem oczszu vitrzimal XXX lath... swymy (leg. z swymi) synowanti tø niwa 1415 Pyzdr - nr 395
  • Ysze Wyrzbantha swim (leg. z swym) oczem ne przedal Dambrowy 1408 Pozn - nr 650
  • Yako Wythocha y swym (leg. z swym) oczsem wydzersala... trzeczø czøscz... Drzøsgowa 1418 Pyzdr - nr 546
  • Occze nasz, yensze yesz na nyebyeszyech ca 1500 Ojcz (16)
  • Ottsche nasch, genze gyesz na nyebyesyech 1446-1475 Ojcz (9)
  • Oczsche nasz, ktory yesz nanyebye XVI in. Ojcz (17)
  • Pamyathay... oythcza y maczyersz thwoya czczycz XV ex. Dek III (4)
  • Yako bili wyelke roky po poswye, czso pan Barthosz mego oczsa bil poswal 1424 Pyzdr - nr 765
  • Petrek winowad memu oczu 16 grziuen 1393 Pozn - nr 164
  • Yakosmi nye ranczyli Philippowy y gego oczsu 1418 Pyzdr - nr 544
  • Jako Gertruda ne vszøla poszagu v szwego ocza ani v ge maczersze 1393 Pozn - nr 173
  • Ysze Chwal pobral *czworonascz scotu nyedzelnego po smyerczy swego oczsza 1418 Pyzdr - nr 522
  • Yaco Yandrey, oczczecz Katharzinin y Ofemczin, ne wynosl penadzy 1418 Pozn - nr 959
  • Chczalby otczecz zboze myedzi syni rosdzelicz 1455 BZ (1) - Deut 21, 16
  • Przed oyczy gich (coram patribus eorum) czynyl dzywy w zyemy Egypta ca 1500 Puł - 77, 15
  • Abi myø nye pogrzebl w Egipczye, alye abich spal s otczy mimy (cum patribus meis) 1455 BZ (1) - Gen 47, 30
  • Przed oczczi gich (coram patribus eorum) czinil dziwi w zemi Egipta ca 1400 Fl - 77, 15
  • Anna szwyatha... na przedpyeklye sthapyla, oyczye swyąthe poweszelila 1482-1483 MW - 96r
  • Kako sø otczy naszy (patres nostri) przisli do Egipta..., y nødzili nasz Egypsczi y otcze nasze (patres nostros) 1455 BZ (1) - Num 20, 15
  • Za oczcze twoie (pro patribus tuis) narodzili sø se tobe sinowe ca 1400 Fl - 44, 18
  • Dico enim Iesum Cristum ministrum ffuisse circumcisionis... ad confirmandas promissiones patrum povyadam .... oyczom (Rom 15, 8) 1449 R XXV (1.5) - 163
  • Nasz Xc mily gest szø on byl naszim othczom vkaszal gneflyvy ca 1409 Gn - 175v
  • Kelko kazal oczczom naszim (patribus nostris) ziawona vczinicz ie sinom swogim ca 1400 Fl - 77, 7
  • Jusz placzu y wolanya oyczow lyuthosznego nye chczyal czyrpyecz 1482-1483 MW - 59r
  • Quam devoraret improbus predam poziarl byl ganyebni lup, gl. dusche swiantich odczow (quam devorarat, improbus praedam refundit Tartarus) 1444 R XXIII (13) - 306
  • Wszedl asz do pocolena oczczow swogich (patrum suorum) ca 1400 Fl - 48, 20
  • Kako sø otczy naszy (patres nostri) przisli do Egipta..., y nødzili nasz Egypsczi y otcze nasze (patres nostros) 1455 BZ (1) - Num 20, 15
  • Wolaly oyczowye swyaczi na ziemy, wolaly w pyekyelney othchlanye 1482-1483 MW - 59r
  • Bosze, przed gegosz to oblyczym chodzyly mogy odczowye (patres mei), Abraham a Ysac 1455 BZ (1) - Gen 48, 15
  • W czø sø pwali oczczowe naszy (patres nostri) ca 1400 Fl - 21, 4
  • Jaco Helska nye wzøla... bidla... po Katharzininem othczu 1424 Kościan - nr 1110a
  • Jandrzey s szwim othczem widzirszal dobrowolnye trzidzeszczi lath zemszky vklad 1436 Pyzdr - nr 1240
  • Otcze nas, yenze yes na *nebissich 1407 Ojcz (1)
  • Esze dzedzina w Psaroch od XXIIII lath nygdi nye wichodzila z dzerszenya gych otcza y ony po otczowye ssmerczi dzersza 1400 StPPP VIII - nr 9774
  • Jakom ja odcyszny po hodczv nycz nye wszal, bo hocyecz moy hvmarl a gymyenya... nycz nye myal 1462 ZapWarsz - nr 1149
  • Jakom ya nye zachowala po oyczv swem Grzegorzv praw 1487 ZapWarsz - nr 1614
  • Jacosm trzimal s Thomø tø czøscz... Malgorzaczinø trzi lata po mem oczczu 1391 Pozn - nr 251
  • Jako Elizabeth, Margarethe mater, oyczem wydana 1485 ZapWarsz - nr 1561
  • Oycze nasz yenze yesy w nyebiesyech ca 1450 Ojcz (6)
  • Oczcze nasz genze yesz na nyebyech XV in. Ojcz (3)
  • Jacom ya nye prosszil Mykolaya, bi za mya hy hoczcza mego, Dobeslava, ranczhil pyanczdzesszanth grosshi 1457 ZapWarsz - nr 1007
  • Jaco Swanthosla<wo>wemu oczczewy sprawne wyszedl list wszdawny na thą cząscz Krzestkowicz 1420 Pozn - nr 993
  • Jaco Wyaczslaw ne poslal mną kabata oczczowy 1445 ZapWarsz - nr 743
  • Y<a>ko ya nye wząla szescydzessąth kop hanym gich wnyosla w dom [ho] hoczcza mogego 1463 ZapWarsz - nr 1135
  • Pasl iesm owcze oczcza mego (patris mei) ca 1400 Fl - II Prol 2
  • Jako ja mlyna... nye dzyrsza..., ale hy hocyecz moy wyecznye kvpyl 1462 ZapWarsz - nr 1125
  • Ta to sloua tec to ocec suøti Sy<meon powiada na i>mø Bogu Ochchu usemogøcemu XIV med. Kśw - dv 6
Połączenia wyrazowe
Bog Ociec wszechmogący
‘Bóg ojciec, pierwsza osoba Trójcy św.’Bog Ociec
‘Bóg ojciec, pierwsza osoba Trójcy św.’
  • Considero in Deo patre omnium bonorum, w Bogu oczczszv wschego dobrego, sufficientem et plenam congregationem 1456 ZabUPozn (1) - 105
  • Genitori genitoque Bogu Odczu, yego Synu (genitori genitoque laus et iubilatio) 1444 R XXIII (13) - 307
  • Taco smerne narodene Sina Bozego, ienze prez pocøthka s Bogem Occem jesc croleual XIV med. Kśw - cr 36
  • Propterea confitebor tibi in gentibus dla tey mowy, Synv Boszy, ku Bogv Oyczv wysnanye będze thobye myedzy poganstwem (Rom 15, 9) 1449 R XXV (1.5) - 163
ociec duchowny
‘spowiednik’po ojcu
1. 'ze strony ojca, w linii męskiej'duchowny ociec
2. 'ojciec chrzestny'

Zapożyczenie

–

Uwagi

Hasło Sstp Ojciec rozdzielone na Ojciec oraz Ojcowie (pl. tantum).

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp V 539a
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 682, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. IN
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny