Oko

w opracowaniu

nr hasła: 510

Fleksja

rzeczownik
rodzaj: nijaki

przypadek liczba
pojedynczapodwójnamnoga
mianownik oko
oczy
oka
dopełniacz oka
oczu
ok
celownik -oczyma
oczom
biernik oko
oczy
oka
narzędnik okiem
oczyma
-
miejscownik oce
oczu
-
wołacz ---

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • Putabam certe carissima ni turberis manu naso vicino que oculo, gl. oculi oka XV med. R XXIII (3) - 280
  • Tu lux vera oculis mentalibus wnatrznym oczom 1444 R XXIII (13) - 306
  • Sex rethe de suberibus bonis valencia dorcas venare, que ad longitudinem XXX passuum vlg. szø<ż>yene ne nayedrzonech debent habere, et XIIII oculos vlg. na *dztyrnacze ok 1416 Czrs - 76
  • Ot Gospodna stalo se to y gest dzywno w oczv (in oculis) naszv ca 1400 Fl - 117, 22
  • Oswecy oczi (oculos) moie, bich nigda ne vsnøl we smercy ca 1400 Fl - 12, 4
  • Acz dam sen oczyma mogyma (oculis meis) a powekam mogym drzemane? ca 1400 Fl - 131, 4
  • Odplacy mne Gospodzin podlug prawdy moiey y podlug czistoti røku moiu w obesrzenu oczu (in conspectu oculorum) iego ca 1400 Fl - 17, 27
  • Videle ocy moy zbauene tuoie XIV med. Kśw - dv 13
  • Iensze szczepil vcho, ne vsliszy, albo ien vlepyl oko (qui finxit oculum), ne znamona? ca 1400 Fl - 93, 9
  • Od przeciwaiøcich se prawiczi twoiey strzeszy me iaco zrzenicze oka (pupillam oculi) ca 1400 Fl - 16, 9
  • Zamøcylo se iest od roserdza oko (oculus) moie ca 1400 Fl - 6, 7
1. 'narząd wzroku człowieka i zwierząt' - 'oculus'
  • Ruta est quedam herba raute et est calida et sicca in tercio gradu dobre zyele czysczy oczy barzo vyelye ca 1500 WokLub - 117v
Połączenia wyrazowe
wołowe oka
bot. 'rumian żółty'
wyrzucić na oczy
'wypowiedzieć do kogoś wprost coś mu ubliżającego, naurągać, nawymyślać'
  • Exprobrare schelten vel improbare vel improperare vyrzvczycz na oczy nalayacz zeszromoczycz vymovycz ca 1500 WokLub - 49r
okiem w oko
‘bezpośrednio, twarzą w twarz’
  • Przeto, kto chcze Boga wydzecz tuta rozumem czistim, a potem okyem w oko patrzacz, bi czistego bil syercza XV med. R XXII (2) - 223v
w oce mgnieniu
‘bardzo szybko, natychmiast’
przed oczyma (czyimiś)
‘przed kimś, przy kimś, w obecności czyjejś’
  • Ani przebiwacz bødze przi tobe zglobliwi, any przebywacz bødø neprawy przed oczima (ante oculos) twima ca 1400 Fl - 5, 5
ptasze oka
bot. ‘przetacznik’

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Sstp V 552b
PDF

Errata

-