Fleksja

przymiotnik

Widok zaawansowany

stopień: równy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	czyst czysty	czysta	czyste czysto
dopełniacz	czystego	czyste czystej	czystego
celownik	-	-	-
biernik	czysty	czystą	czyste czysto
narzędnik	czystem czystym	czystą	czystem czystym
miejscownik	-	czystej	-
wołacz	-	czysta	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	czystu
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki	rodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik	czysty czyści	czyste	-	czyste
dopełniacz	-	-	czystych	-
celownik	-	-	-	-
biernik	czyste	czyste	czyste	-
narzędnik	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-

stopień: wyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki	rodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-

stopień: najwyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	naczystsza	-
dopełniacz	-	naczystszej	-
celownik	-	-	-
biernik	-	najczysczszą	naczystsze
narzędnik	naczystszym	-	naczystszem
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	naczysczsza	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki	rodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-

Czysty

typ odmiany: prosta
stopień: równy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	czyst-ø	XV med. R XXIV (2.10) - 366	-	-	czyst-o	XV med. R XXII (2) - 223v	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	czyst-o	ca 1409 Gn - 174v	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	czyst-y	XV ex. VergGeorg - 80	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-

stopień: wyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-

stopień: najwyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-

Czysty

typ odmiany: złożona
stopień: równy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	czyst-y	ca 1409 Gn gl. - 41ra	czyst-a	1409 ŚlPolW (12.1) - 3rb	czyst-e	ca 1409 Gn - 179v	-	-
dopełniacz	czyst-ego	1407 Kościan - nr 357	czyst-ej	1391 TPaw III - nr 2085	czyst-ego	ca 1400 Fl - 23, 4	-	-
dopełniacz	-	-	czyst-e	ca 1409 Gn - 171v	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	czyst-y	ca 1409 Gn - 179v	czyst-ą	ca 1409 Gn - 179v	czyst-e	ca 1400 Fl - 50, 11	-	-
narzędnik	czyst-em	XVI in. Rozm - 70	czyst-ą	1424 Msza III - 45rb	czyst-ym	1484 Reg - 1v	-	-
narzędnik	czyst-ym	XV med. R XXII (2) - 223v	-	-	czyst-em	1482-1483 MW - 129r	-	-
miejscownik	-	-	czyst-ej	XIV ex. Pocz (1) - nk r	-	-	-	-
wołacz	-	-	czyst-a	XV in. R XXV (2.2)	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	czyst-u	XV med. Lent - 303r	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	czyśc-i (s:ś, t:ć)	1438 R XXII (4.1) - 351	czyst-e	1471 GórsJaz - 270	-	-	czyst-e	XV med. R XXII (3.1) - 320
dopełniacz	-	-	-	-	czyst-ych	XV med. Spow (10)	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	czyst-e	XVI in. Naw - 67v	czyst-e	1426 Msza IV - s. 313	czyst-e	ca 1500 JA IV (1.2) - 93	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-

stopień: wyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-

stopień: najwyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	naczystsz-a	XV med. SKJ V (1) - 274	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	naczystsz-ej	XV med. SKJ V (1) - 273	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	najczysczsz-ą	ca 1500 Puł - Deut 21	naczystsz-e	ca 1455 JA XIV (1) - 491	-	-
narzędnik	naczystsz-ym	1444 R XXIII (13) - 303	-	-	naczystsz-em	XVI in. Rozm - 155	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	naczysczsz-a	XVI in. Naw - 1r	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki		rodzaj przymnogi nieosobowy
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-	-	-

Formy wyrazu w funkcji innych części mowy:

czysty (rzeczownik) XVI in. Naw - 67v

Połączenia wyrazowe:

czyste picie 1442 WokRacz - 143r
czysty od (czegoś) XV med. R XXII (2) - 223v

Semantyka

Definicje

01. 'wolny od brudu, niezanieczyszczony' - 'purus, mundus'

Moyszeszu, tocz ga tobe pouedam..., aby thy... ludu israhelskemu tho przykaszal..., abicz ony tesze svoge odzene vpraly y cisto ge mely ca 1409 Gn - 174v
Secundo certe Paulus fuit vas decorum, vas lutum, vas solidum, vas mirabile, vas mundum, gl. yscy svøty P<aweł> bil gest sø<d> ocrasony, roskosny, syro<ki>, tvardy, cysty... Quod autem fuit mundum vas, gl. a pres to, iscy on gest byl sød cysty, ... in eius morte quando enim decolatus fuit, lactis vnda de suo corpore exiuit ca 1409 Gn gl. - 41ra
S[y]ą dzyeczy czysthe, male, malem sythe XV med. R XXII (3.1) - 320
Pasnokczye myal gladkye (sc. Iezukryst), byale a szylno czyste (ungues erant limpidae, clarae, bene mundae), a wschytko yednakye, a z byalosczy malvczko czyrvone XVI in. Rozm - 154

02. (o uzdrowionym z trądu) 'oczyszczony, uwolniony'

Volo mundare czyst bącz (volo: mundare. Et confestim mundata est lepra eius Mat 8, 3) XV med. R XXIV (2.10) - 366

03. 'bez zmazy moralnej' - 'castus, immaculatus, innocens, pudicus'

Przeto szukay dusze slotkego <Jezukrysta opuści>wszy zødzø neczistoti, ale w *szodzy c<zy>stey XIV ex. Pocz (1) - nk r
Crist svøtego Gana prze trogakø rzecz gestcy gy on *nyloual byl. A napirsuecz gestcy gy on myloual byl, a tho prze gego szyuoth cysthy ca 1409 Gn - 179v
Yeesz czyalo vsty przyyølysmi, Pane, czystø mislø y duschszø przymymi (quod ore sumpsimus, Domine, pura mente capiamus) 1424 Msza III - 45rb
Sicut estis asimi, gl. scilicet effecti, id est puri, scilicet per sumpcionem gracie in baptismo yako yeszcze *pzreszny albo czysczy (expurgate vetus fermentum, ut sitis nova conspersio, sicut estis azymi I Cor 5, 7) 1438 R XXII (4.1) - 351

04. (o Maryi) 'niepokalany, bezgrzeszny' - 'immaculatus, illibatus'

A pres to verzisly f tho, ysze szø Crist gest s czysthe dzeuicze Marie *marodzyl a trzeczegocz dna gest on smarthfyfstal ca 1409 Gn - 171v
Maria, czista dzewicze, da nam vidzecz bosze licze, nebeszke dzedzicze! Cista, Crista gesz poczøla <i> sznosila, porodzila s znasz pirszwa prosila XV in. R XXV (2.2)
Dicit Anshelmus: decebat, vt illius hominis, sc. filii dei, concepcio de purissima matre, z naczystschey, fieret XV med. SKJ V (1) - 273
Decima stella est virginalis castitas seu integritas... Hanc ipsa etiam habuit excellentissime vltra omnes virgines, quia castissima naczystscha inter omnes virgines fuit (sc. virgo Maria), non solum in corpore sed in mente XV med. SKJ V (1) - 274
Boza porodzycyelko, naczysczscha dzyewko,... przydzy na pomocz mnye XVI in. Naw - 1r

05. 'niewinny, wstydliwy, skromny, dziewiczy, całkowicie wstrzemięźliwy pod względem seksualnym' - 'castus, pudicus, integer, virginalis'

Gednoroszecz... suerzø gestcy ono barszo cysthe..., is cy go lofcy gynako vlouicz ne mogø, aliscy ony do nego cysthø dzeuiczø pryuodø. A tedy vøcz ono gysthe sverzø gednoroszecz gednocz on onø gystø dzeuiczø vsrzy cysthø, ascy on natichmasth do ne przybeszy y na lone szø on v ne poloszy, a tako vøcz przybeszafsy lofcy... vlovøcz ony gy ca 1409 Gn - 179v

06. 'mający upodobanie w czystości moralnej, stroniący od zmazy grzechu'

Mamycz na tho nygeden pryclad o them tho swerøczu, choscy mu tho ymø gednoroszecz dzegø, gescy suerzø gestcy ono barszo cysthe... i tesze barszo røcze ca 1409 Gn - 179v

07. 'bez zmazy rytualnej' - 'mundus, sine macula (sensu rituali)'

Proszymy y thesch modlymy szø, yako przyemnø myalby... thy swanthe obyathy czyste (haec sancta sacrificia illibata) 1426 Msza IV - s. 313

08. 'bez wady prawnej, prawowity' - 'legitimus'

Micolay *sweyo braczø poszli sø sz czisstey maczerze i z othdaney 1391 TPaw III - nr 2085

09. 'niepodważalny, bezsporny' - 'inviolatus, lege munitus'

Iaco ta czanszcz w Iaraszewe dostala sz<ię> maczerzi Henichovey s czistego dzalu, ktorøsz to czanscz Henich po szmerczi swey maczerze trzi lata spocoyno witrzimal 1407 Kościan - nr 357

10. 'bez domieszki, prawdziwy, niefałszowany' - 'merus, probatus, non falsus'

Ornata regis purpura krasna, rithą pawloka, naczistschim albo nacziesnieyschim, drogim scharlatem (arbor decora et fulgida, ornata regis purpura, erecta digno stipite, tam sancta membra tangere) 1444 R XXIII (13) - 303
Meracissimum naczysz<t>sze (sanguinem uvae biberet meracissimum Deut 32, 14) ca 1455 JA XIV (1) - 491
Krew grona pyl[y] nayczyszcz<sz>ø (et sanguinem uvae biberet meracissimum Deut 32,14) ca 1500 Puł - Deut 21
Tey noczy..., kyedy szye narodzyl Iesvs s tey dzyevycze Marye czyste, w Rzymye vzryana studnya zyva czyekącza czystem olyeyem (in Romana civitate vivus fons efluxit, qui rivos ex oleo purissimo produxit) XVI in. Rozm - 70

11. 'doskonały, wyborny' - 'nullo vitio inquinatus, sincerus'

Przeto kto chcze Boga wydzecz tuta rozumem czistim a potem okyem w oko, patrz, [acz] bi czistego bil syercza, thoczu oth calisdey zley milosczy y zadzey omito XV med. R XXII (2) - 223v
Ktorąz tho vyarą pana Iesu Crysta apostolovye... czysthym nabozenysthvem (sincera devotio) a palayączy y goreyączy ognyem lasskavym... ludzy, ktorzyz tho w cziemnosczyach chodzyli, nauczyly 1484 Reg - 1v
S tego [yest] dobrze bacz, ysch to dostoyne czyalo naczystschey (pro naczystschem) przyrodzenym bylo oplczyono (carnem hanc mundissime constat naturatam) y naczystschem czyvorem przyrodzenym bylo vylozono (purissimis humoribus complexionatam) XVI in. Rozm - 155

12. 'nietknięty, nienaruszony' - 'intactus, inviolatus'

Sdrowa, yssess porodzyla Crista, porodzywssy y ostala czysta pres porussenya 1409 ŚlPolW (12.1) - 3rb

13. 'jasny, przejrzysty, niezmącony' - 'candidus, clarus'

Wsczedl yest czlovyek w zemy zydowskey, w myeszcze w Yeruzalem, gemv yman Ihesus XPus..., oblycze mayanci vyelebne..., vzrzenya prostego a vaschnego, oczv zoltv a czystv (oculis glaucis variis et claris existentibus) XV med. Lent - 303r
Non liquidi, czysthy, gregibus fontes non gramina desunt XV ex. VergGeorg - 80

14. (o blasze) 'nie pokryty farbą' - 'nullo pigmento illitus'

Panczers melan, oboyczek, plech y mysky czyrne, lepka, schynky czyste, schamostrel 1471 GórsJaz - 270

15. 'ważny, wzniosły' - 'validus, sublimis'

Spowyadamy sze Bogw naszemw mylemw... szwathich dny, szwathey nyedzele, szwathich wyelig czysthich dzal yszeszmy nye czczyly, yacoszmy s przykazana myely XV med. Spow (10)

Połączenia wyrazowe

czyste picie
1. 'napój zrobiony z miodu i wody lub wina'

Melligranum vlg. cziste pycze 1442 WokRacz - 143r

czyste serce, serce czyste
2. (jako symbol charakteru człowieka) 'przestrzeganie zasad moralnych, prawość, cnotliwość'

Serce cziste stworz we mne, Bosze, y duch prawi wznowi we czrzewech mich (cor mundum crea in me, Deus, et spiritum rectum innova in visceribus meis) ca 1400 Fl - 50, 11
Kto wstøpi na gorø boszø albo kto stane na mescze swøtem iego? Newinowati røkama y czistego sercza (innocens manibus et mundo corde), iensze ne wzøl w prosznoscz dusze swoiey ani przisøgl iest w zdradze blisznemu swemu ca 1400 Fl - 23, 4
Anyolem strozem mym daleko odpandz wszitko nyepodobyenstwo nyeprzyiacziela, czistem sercem y cyalem ku raiowy wroczi szamøø mylosczia 1482-1483 MW - 129r
Nec dicatis vos habere animos pudicos, syercza czyste, si habeatis oculos impudicos nyesromyeslyve ca 1500 JA IV (1.2) - 93

czysty od (czegoś)
3. 'wolny od czegoś'

A eze tho mylossyerdze, sye ('jeśli’) nye biwa czisto ot marney fali ('chwały'), a prosczye prze Bog a ku boszey fale, tegda gest darmo XV med. R XXII (2) - 223v

Formy wyrazu w funkcji innych części mowy

czysty (rzeczownik)
'człowiek czysty, bez zmazy moralnej'

Boze Oycze..., gyenze czynysch z nyedosthoynych dosthoyne, z grzeschnych sprawyedlywe, z nyeczysthych czysthe XVI in. Naw - 67v

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp I 430a

PDF

Czysty

w opracowaniu

Fleksja

Czysty

Czysty

Semantyka

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Errata

Jak cytować?