Roztropny

w opracowaniu

nr hasła: 3473

Fleksja

przymiotnik
Widok zaawansowany
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik roztropny
roztropna
-
dopełniacz roztropnego
roztropnej
-
celownik ---
biernik roztropnego
roztropną
-
narzędnik roztropnym
roztropną
-
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik roztropni
--
dopełniacz -roztropnych
-
celownik ---
biernik ---
narzędnik roztropnymi
--
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik roztropniejszy
--
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik roztropniejszymi
--
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik naroztropniejsi
--
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---

Semantyka

Definicje
'umiejący podejmować słuszną decyzję, rozważny, rozsądny, przezorny' - 'consilio praeditus, prudens, sapiens, cautus' por. Sstp
  • Thako maya przyszyagacz przyszyasznyczy... thako nam bog pomosz y wszyszczy szwyaczy, kthorzy ludzye maya sznamy bycz narostropnyeyszy ca 1500 OrtMac - 28r
  • Raczcze mogą dobrze szwymy (leg. z swymi) rostropnyeyszymy myesczany (suorum sapientum civium consilio) vczynycz w szwem myeszczye pospolythy wyelkyerz ca 1480 OrtOssol - 74vb
  • Mystrowye, kthorzy wyedza prawo y pozywaya cznosczy... szamy szobye wszythkym thesz ludzyom na vszythek..., thaczy ludzye moga *szwamy bycz, ysz sza rostropnyeyszy (sapientiores dici et esse possunt) ca 1500 OrtMac - 28r
  • Raczcze moga szwemy rostropnymy myesczany vczynycz wszem myesczye (suorum sapientum civium consilio) poszpolythy wyelkyerz ca 1500 OrtMac - 46v
  • Sub figura prudentum virginum ad nupcias procedencium poth przicladem rostropnich dzevicz 1461-1467 Serm - 344v
  • Naszich przyaczelow y naszych przyrodzonych radą rosztropną 1460 PF V (1.29) - 38
  • Estote itaque prudentes *bwczczye rosthropny (I Pet 4, 7) 1438 R XXII (4.1) - 355
  • Oportet nos [...] duellare, vlg. ros<t>ropnym bogem boyovacz, in mundo cum inimicis nostris spiritualibus XV med. R XXIV (2.10) - 367
  • Yze o podrapyenye dzeszanczini... albo o kthorąkole rzecz gyną rostropną (pro causa qualicumque rationabili) thaki drapyeszcza... ma clyanth bycz 1449 Sul (1.1) - 3
  • Provisum rostropnego, madrego y obeyszralego, tho yest Cristussza XV med. R XXIV (2.8) - 361
  • Taky ma byczi przyąth z rostropney braczyey doradzenym (cum aliquorum discretorum consilio) 1484 Reg - 3v
  • Cuius sit consilium audiendum?... Quippe sapientis, prouidentis, rostropnego, scientis, experti 1436 R XXIII (2) - 277
  • Spowyedz ma bycz... roztropna y dobrowolna ca 1428 PF I (5.5)
  • Solers rostropni ca 1420 WokTryd - nr 254

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp VIII 17b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 3473, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. TK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny