Robak
rodzaj: męski
Chrobak (wariant)
rodzaj: męski
| liczba pojedyncza |
| przypadek |
forma |
poświadczenie |
| mianownik |
- |
- |
| dopełniacz |
- |
- |
| celownik |
- |
- |
| biernik |
chrobak-a |
XV med. MPKJ V (2) - 2vb |
| narzędnik |
- |
- |
| miejscownik |
- |
- |
| wołacz |
- |
- |
| liczba podwójna |
| przypadek |
forma |
poświadczenie |
| mianownik |
- |
- |
| dopełniacz |
- |
- |
| celownik |
- |
- |
| biernik |
- |
- |
| narzędnik |
- |
- |
| miejscownik |
- |
- |
| wołacz |
- |
- |
| liczba mnoga |
| przypadek |
forma |
poświadczenie |
| mianownik |
- |
- |
| dopełniacz |
- |
- |
| celownik |
chrobak-om |
1461-1467 Serm - 320v |
| biernik |
- |
- |
| narzędnik |
chrobak-i |
1455 BZ (1) - Ex 16, 20 |
| miejscownik |
- |
- |
| wołacz |
- |
- |
Definicje
por. Sstp- Alye ostawyly nyektorzy z nych asz do yutra (sc. ten chleb, tj. mannę), chrobaky sze to roszlayzlo (scatere coepit vermibus) a zgynølo 1455 BZ (1) - Ex 16, 20
- Rzekl Bog: Wiwyecz szemya stworzenye szywe w swem porodze, dobitek, robaky (reptilia) y szwyerz szemsky gich podle podobyenstwa 1455 BZ (1) - Gen 1, 24
- Ktorzi sø pokuszenya bozego z *boiazny nye przyiøly..., od robakow (a serpentibus) sø zgynøly 1455 BZ (1) - Judith 8, 25
- Ysze ktoricz *czlouecz neczysthe odze<nie> ma, tenczy s pokogem pred robaky ff nem ne odpoczyua ca 1409 Gn - 173v
- Animalia abigunt muscas adiutorio caude ogonem bronya sza mucham y gynsch<y>m chrobakom iadovitim 1461-1467 Serm - 320v
- Bo myal vyelka a trudną nyemocz zymna, krosty naszylne na wschem czyelye..., a lono yemv robaczy (vermes) yedly XVI in. Rozm - 108
- Dana yest yemv mocz na czterzy cząsczy svyata zamordovacz gdobem (pro glodem) a smyerczyą, a robakem zyemskym (interficere gladio, fame et morte et bestiis terrae Ap 6, 8) XVI in. Rozm - 831
- Byzkvp przes motylya chrobaka (per papilionem vermem), a ssmyara a pycha byzkvpya przes dwye krzydlye... wyobrazzony sø y wylozzony XV med. MPKJ V (2) - 2vb
- Caro dissoluitur in morte, post mortem in putredinem, post putredinem in vermem, post vermem in cinerem... putredo, vermis et cinis prochnoscz, robak a proch 1461-1467 Serm - 443v
1. 'małe zwierzę, zwłaszcza owad i jego gąsienice, zwierzę pełzające, np. wąż' - 'parvum animal, praecipue insectum eiusque erucae, animal reptile, e. g. anguis'
Połączenia wyrazowe
robak w słoninach2. 'czerw'studzeny robak3. 'pasożyt w głowie, który wedle ówczesnych wyobrażeń powodował migrenę'- Emigram vermis quidam vlg. stvdzeny robak Emigraneus vermis in capite vnde dolorem capitis vocamus emigranium 1442 WokRacz - 96v
studzony robak4. 'pasożyt w głowie, który wedle ówczesnych wyobrażeń powodował migrenę'trzewy robak5. 'pasożyt żyjący w trzewiach, jelitach człowieka'
Maciołek Maria, 2013, Kształtowanie się nazw owadów w języku polskim. Procesy nominacyjne a językowy obraz świata, Katowice.
