Chromy

w opracowaniu

nr hasła: 2636

Fleksja

przymiotnik
Widok zaawansowany
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik chrom
chromy
-chrome
dopełniacz ---
celownik ---
biernik chromego
chromy
chromą
-
narzędnik -chromą
-
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik chromi
--
dopełniacz chromych
--
celownik chromem
--
biernik chrome
--
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---

Semantyka

Definicje
'ułomny, kulawy, bezwładny' - 'debilis, claudus'
  • Mykolay polozyl skargą o Maczeyv, ysz iakole konya sdrowego gemv na pewną drogą yako prziyaczelowy bil pozyczil, a szakosz ten tho Maczey thego ystigo konya gemv wroczyl chromego (eundem equum sibi restituit claudicantem) 1449 Sul (1.1) - 39
  • Czlowyek szemyena twego…, ienze bi myal pokalanye, nye bødze offyerowacz chlebow Bogv swemv…, billibi slepi albo chromi..., nye rzistopy oflyerowacz Panv (si caecus fuerit, si claudus..., non accedet offerre... Domino) 1455 BZ (1) - Lev 21, 18
  • Bødzeli (sc. zwierzę) slepe albo chrome..., nye offyervycze tego Panv (si caecum fuerit, si fractum..., non offeretis ea Domino) 1455 BZ (1) - Lev 22, 22
  • A quo vulnere ipse est claudus hucusque al. na raką le<wą> yest chrom 1475 AGZ XV - 476
  • Iohannes Zalosch… habet equm wilczek mediocrem przyrzvcon, chromy in cruribus XV p. post. GórsJaz - 281
  • Manum dextram fecisti letalem al. chromą 1491 AGZ XIX - 89
  • Claudus ein hinckender chromy ca 1500 WokLub - 28v
Połączenia wyrazowe
rana chroma
por. Sstp
Formy wyrazu w funkcji innych części mowy
chromy (rzeczownik)
'człowiek kulawy'
  • Gyny nyemoczny, slepy y chromy przes gego (sc. św. Błażeja) prosbø vsdrowyeny byly ca 1450 Błaż - 1a
  • Tez sle<p>y, chromy, trądowacy, magączy dyabli y ro<zm>ayczy nyemocznyi, wyerzącz ku szba<w>yenyv <pr>zychodzą (cf. Mat 11, 5) ca 1450 KazGnW - nk v
  • In vias et sepes na szczegny, na rostany, na przecznycze, przeszczøczne (sc. przezdzięcznie) slepe, chrome (Exi cito... et pauperes, ac debiles, et caecos, et claudos introduc huc Luc 14, 21) ca 1450 PF IV (1.3) - 578
  • Iesus… rozmayte szlyepe vzdrovyl, gluchem sluch vroczyl…, takyesch nyemem movą vroczyl, chromem chodzenye, skrzyvyonem a zalamyonem daval zdrovye XVI in. Rozm - 217
  • Tedy przyschly k nyemv (sc. Jezusowi) vyelykye tluscze luda, ktorzy ssą myely s sobą vyelye slyepych, vyelye chromych... y myotaly ye przed yego svyate nogy a on ye wschytkye vzdrovyl XVI in. Rozm - 358

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp I 254a
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 2636, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. MK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny