Czuć

w opracowaniu

nr hasła: 2592

Fleksja

czasownik
Widok zaawansowany

BEZOKOLICZNIK

Bezokolicznik, strona czynna

forma
czuć

FORMY OSOBOWE

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas teraźniejszy

liczba pojedyncza
osoba forma
1.czuję
2.-
3.czuje
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.czujemy
2.-
3.czują

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.-
3.czuć będą

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przyszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas przeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.czuł jeśm
--
2.---
3.czuł
czuła
-
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---

Forma osobowa, tryb oznajmujący, strona czynna, czas zaprzeszły

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.są byli czuli
--

Forma osobowa, tryb rozkazujący, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba forma
1.-
2.czuj
3.niechaj czuje
liczba podwójna
osoba forma
1.-
2.-
3.-
liczba mnoga
osoba forma
1.-
2.czujcie
3.-

Forma osobowa, tryb przypuszczający, strona czynna

liczba pojedyncza
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.-by czuł
czułby
--
liczba podwójna
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.---
liczba mnoga
osoba rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
1.---
2.---
3.-by czuli
--

FORMY NIEOSOBOWE

IMIESŁÓW

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu teraźniejszego

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikczujący
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przymiotnikowy czynny czasu przeszłego II

typ odmiany: prosta

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikczuł
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
typ odmiany: złożona

liczba pojedyncza
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik-czuła
-
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba podwójna
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik---
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---
liczba mnoga
przypadek rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownikczuli
--
dopełniacz---
celownik---
biernik---
narzędnik---
miejscownik---
wołacz---

Imiesłów przysłówkowy czynny czasu teraźniejszego

forma
czując
czujęcy

COMPOSITUM

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • Zbavyczyel vschego svyatha tey snacz noczy... czvl a modlyl szye, takoz y matka yego, dzyevycza blogoslavyona, svey ('wszej') noczy czvla y modlyla szye XVI in. Rozm - 609
  • On nye czul (ille non sensit), gdis to syø z nym polozyla 1455 BZ (1) - Gen 19, 33
  • Czul iesm (vigilavi) y vczinon iesm iaco wrobl ca 1400 Fl - 101, 8
  • A czvcz bødø slvgy kosczelnye podle przikazanya twego kv wszemv dzalv (excubabuntque Levitae ad praecepta tua et ad cuncta opera) 1455 BZ (1) - Num 18, 3
  • Paknyaly powod a szapyerzs szą oth szebye daleko roszdny, tedy nye gynsza dawnoscz obrzeczona powoda zalvyączego o slodzeysthwo othpadza, nysz tylko trzechlethna, a ma dzyvowacz swemv lenyssthv (leg. lenistwu), bo gdy wszystczy gnvszny a lenywy w posczyganyv swey skody malo czvcz szą obykly (qui in sui damni recuperatione minime curaverint vigilare) 1449 Sul (1.1) - 53
  • Te tho gysthe noczy pastiirze szøcz ony byly svog dobitek pasly y szøcz go ony byly stregly, a tes[ly]czy ony ne szø byly spaly, allecz ony szø byly czuly ca 1409 Gn - 176v
  • Yzeby vyedzyal oczyecz czeladny, ktorey godzyny slodzyey ma przydz, czvlby zapravdą, a nye dalby podkopacz domv svego (si sciret pater familias, qua hora fur venturus esset, vigilaret utique et non sineret perfodi domum suam Mat 24, 43) XVI in. Rozm - 486
  • Tegodlya, abi yeden drugego besschodnego (leg. bezszkodnego) czvl zachowacz (ut... indemnem vigilet observarwe), vstawyami 1450 Sul (1.2) - 99
  • Sgromadz pokolenye Levi a kasz stacz przed Aaronem kaplanem, aby gemv poslvgowali a czvli (ut ministrent ei et excubent), a ostrzegali, czoszkoli k slvsbye przislvsze wyelkosci przed stanem swyadzeczstwa 1455 BZ (1) - Num 3, 6
  • Pervigil zawsdi cziwianczi 1444 R XXIII (13) - 306
  • Pastyrze byly w krolyesthvye onym czvyączy a strzegancz stroszey noczney nad thrzodą svogyą (vigilantes et custodientes vigilias noctis super gregem suum Luc 2,8) XV p. post. EwZam - 292
  • Vigilanter czuyancz XV med. R XXV (1.4) - 158
  • Estote prudentes et vigilate in oracionibus pylnye czvycze na modlythwach (I Pet 4,7) ib. 87 XV med. SKJ I (1.1) - 58
  • *Przytho thy czvy a przichod thwoy z trawyenym zawazy (tu ergo vigila et levitatem expendendi cum gravitate lucrandi compensa) XV p. post. R I - s. XLVII
  • Nyechay, myly Panye, anyol thwoy przy mnye czuye 1482-1483 MW - 90r
  • Excubant czvgya (Levitis, qui excubant in custodiis tabernaculi Domini Num 31,30) 1471 MamKal - 45
  • Vstawyamy, ysz gdi ktori naszich slachcziczow dzewką swoyą za mąsz da... A thakesz czvgemy o dzewkach szlachczyczow nyszszych vogevodi, aby ge za zywotha daly mąszom (idem sentimus de filiabus nobilium inferiorum a palatino) 1449 Sul (1.1) - 57
  • Szs takego othdzelenya strona oboya czvye nyevszytek (sentit icommodum 1449 Sul (1.1) - 47
  • Bosze, Bosze moy, k tobe za swatla czuiø (ad te de luce vigilo) ca 1400 Fl - 62, 1
1. 'odczuwać zmysłami, spostrzegać' - 'sentire, sensu percipere'
Połączenia wyrazowe
czujący sługa
2. 'strażnik przyboczny'

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp I 405a
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 2592, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. ED
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny