Fleksja

przymiotnik

Widok zaawansowany

stopień: równy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	ciężek ciężki	ciężka	ciężkie
dopełniacz	-	ciężkiej	ciężkiego
celownik	-	-	-
biernik	ciężki	ciężką	ciężkie
narzędnik	-	ciężką	ciężkim
miejscownik	ciężkiem	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	ciężkie	ciężkie	ciężkie
dopełniacz	ciężkich	-	-
celownik	ciężkim	ciężkim	-
biernik	ciężkie	ciężkie	-
narzędnik	-	ciężkimi	-
miejscownik	-	ciężkich	-
wołacz	-	-	-

stopień: wyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	cięższe
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	cięższą	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	cięższe	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

stopień: najwyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

Ciężki

typ odmiany: prosta
stopień: równy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	ciężek-ø	ca 1470 MamLub - 23	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: wyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: najwyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Ciężki

typ odmiany: złożona
stopień: równy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	ciężk-i	ca 1430 GlKazB II (2) - 18	ciężk-a	XV p. pr. SKJ I (4) - 301	ciężki-e (k:k')	ca 1400 Fl - 37, 4
dopełniacz	-	-	ciężki-ej (k:k')	1419-1453 Wisł (60) - nr 2247	ciężki-ego	1455 BZ (1) - Ex 18, 26
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	ciężk-i	1452 TymWol - 55	ciężk-ą	1455 BZ (1) - Ex 21, 22	ciężki-e	XV ex. GlWp (4.1)
narzędnik	-	-	ciężk-ą	XV p. pr. R XIX (10)	ciężk-im	ca 1400 Fl - 4, 3
miejscownik	ciężki-em	ca 1400 Fl - 34, 21	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	ciężki-e	XVI in. Rozm - 819	ciężki-e (k:k')	1455 BZ (1) - Ex 17, 12	ciężki-e	ca 1500 GlGn (15) - 60
dopełniacz	ciężk-ich	XV Spow (3)	-	-	-	-
celownik	ciężk-im	XV med. R XXIII (3) - 279	ciężk-im (k:k')	XV p. pr. R XLVII (3) - 358	-	-
biernik	ciężki-e	1463 De morte - 275va	ciężki-e (k:k')	ca 1420 Dorota	-	-
narzędnik	-	-	ciężk-imi	1450 Sul (1.2) - 103	-	-
miejscownik	-	-	ciężk-ich	XVI in. Naw - 47v	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: wyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	cięższ-e	XVI in. Naw - 46v
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	cięższ-ą	XVI in. Rozm - 725	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	cięższ-e	ca 1450 PF IV (1.3) - 571	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: najwyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Połączenia wyrazowe:

ciężki zakład 1452 TymWol - 55

Semantyka

Definicje

1. por. Sstp

Sinowe czlowekow, dokød to czøszkim sercem? (filii hominum, usquequo gravi corde?) ca 1400 Fl - 4, 3
Spowadacz czi se bødø w czirekwi welikey, w ludu czøszkem chwalicz cze bødø (confitebor tibi in ecclesia magna, in populo gravi laudabo te) ca 1400 Fl - 34, 21
Bo lichoti moie weszli sø na glowø moiø a iaco brzemø *czoszke vczøszily se sø nade mnø (quoniam iniquitates meae supergressae sunt caput meum, et sicut onus grave gravatae sunt super me) ca 1400 Fl - 37, 4
Beatus diues, qui inventus est sine macula (Ecclus 31, 8)..., quia plenitudinem includit bonorum, non habet timorem aliquem penalem, gl. cząskyey, adversum Xum 1419-1453 Wisł (60) - nr 2247
Rosgnewal schye crol vcrutny, wymislil czenszke mannky, *iosch to *bismiloscziwy kasal mancziczy ca 1420 Dorota
Melancolicus gruby, dissimulator netbayøcz<y>, piger czønsky ca 1430 GlKazB II (2) - 18
Gdy pasterze w nocy paśli, stanął przy nich anioł spasny, którzy widząc iasność Boską, bali się boiaźnią ciężką XV p. pr. R XIX (10)
Surge et comede, grandis longa cząsską, enim restat tibi via (III Reg 19, 7) XV p. pr. SKJ I (4) - 301
Czy ysczy poziczacze takye dlusznyky cząskymy vynamy vdranczayancz (ipsi creditores tales gravibus poenis affligentes)... pyenyąndze viczyangali 1450 Sul (1.2) - 103
Peiora *czoszsze (immundus spiritus... assumit septem alios spiritus secum nequiores se, et intrantes habitant ibi, et fiunt novissima hominis illius peiora prioribus Math 12, 45) ca 1450 PF IV (1.3) - 571
Poszlednye czøssze przednych (immundus spiritus... vadit, et assumit septem alios spiritus secum, nequiores se, et ingressi habitant ibi et fiunt novissima hominis illius peiora prioribus Luc 11, 26) ca 1450 PF IV (1.3) - 572
Vlpes... querendo magistrum membris gravioribus, czaskim starim, sui corporis, itineris addidit grave pondus XV med. R XXIII (3) - 279
Gdisz bil podnyosl Moyszesz røcze, przemagal Israhel, alye acz malo spuszczyl, przemagal gest Amalech. Bo *rocze Moyszeszowy bily søø *czyoszkye (manus autem Moysi erant graves)..., Aaron a Hur podpyeraly røcze gego s obu stronu i stalo sze gest, zze røcze gego nye umøczyowaly sze 1455 BZ (1) - Ex 17, 12
Moyszesz... wibraw møsze stateczne se wszego Izrahela y uczynyl ge kszyøszøty ludskymy..., ktorzy szødzyly lud po wszyczyek czasz, a czsokoly *czyoszkyego bilo, przynoszyly przeden, a lacznyeysze telko sødzøøcz (quidquid autem gravius erat, referebant ad eum, faciliora tantummodo iudicantes) 1455 BZ (1) - Ex 18, 26
Aszasz nye czytal szwyathych zyvotha, czo myely czyaszkye glopothy, yako panny mordovano, szyeczo no y byczovano? 1463 De morte - 275va
Molestus czanzek (peregrino molestus non eris Ex 23, 9) ca 1470 MamLub - 23
O, slahetny myly Paye, ... smylwg se nad namy za nase ceskge sgrzesenge XV ex. GlWp (4.1)
Prossza svego stvorzyczyela..., aby raczyl veyrzecz oczyma svego mylosyerdzya na mya grzesnego czlovyeka, yszby mya nye ssvdzyl podlvg mych sloscy y czyaskych grzechow, alye podlug svego mylosyerdzya XV Spow (3)
Cuius supplicia multa czyaszkye et magna et longa fuerunt ca 1500 GlGn (15) - 60
O, wyerzą ya, yze yest twe wyaczsche szmylowanye y myloszyerdzye, nyz me czyaszsche zgrzeschenye XVI in. Naw - 46v
Pochwalono bandz Yesucrishowo vyerne czyalo..., gdy twe czlowyeczensthwo prze nasz grzeschne, na krzyz dano w makach y czyąskych zawyeschono XVI in. Naw - 47v
Obyczay byl zydovsky, kyedykoly vslyschely krzyvdą boską, tedy nathychmyast drapaly na sobye odzyenye. A przeto ten Cayphasch dzyerze na sobye odzyenye, aby thym vyathscha y czyasschą vyną vkazal namylszego Iesucrista XVI in. Rozm - 725
Trzeczye razy barzo czyąskye od czyąskych a trudnych rzeczyądzov y od pąg XVI in. Rozm - 819

2. o kobiecie 'brzemienna' - 'praegnans'

Maria... currit... ad Elizabeth seruire sibi in partu, w polodze.... Super hoc dicit beatus Ambrosius: discite, vos mulieres, sedulitatem, pilnøsczy, quam debetis ostendere pregnantibus czanskim cognatis XV p. pr. R XLVII (3) - 358
Aczbi wadzyla sze møsza dwa a uraszylbi ktori szonø czyøszkøø (percusserit quis mulierem praegnantem) a martwe dzeczyø urodzylabi, alye sama szywa ostalabi, poddan bødze szkodze, kako wyelye szødalbi møøsz nyewyasti 1455 BZ (1) - Ex 21, 22
Pregnans id est grauida czyąschką ca 1500 WokLub - 105r

Połączenia wyrazowe

ciężki zakład
por. Sstp

(Andreas) se investivit in bona... (sc. Derslai) hereditaria et in kmethones in Volya Copanska, al. w cząsky zaclath, obmittens bona mobilia 1452 TymWol - 55

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp I 306a

PDF

Ciężki

w opracowaniu

Fleksja

Ciężki

Ciężki

Semantyka

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Errata

Jak cytować?