Głuchy

w opracowaniu

nr hasła: 1855

Fleksja

przymiotnik
Widok zaawansowany
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik głuchy
głucha
głuche
dopełniacz -głuchej
-
celownik głuchemu
głuchej
-
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik głuszy
--
dopełniacz ---
celownik głuchem
głuchym
--
biernik -głuche
-
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---

Semantyka

Definicje
1. 'niesłyszący' - 'surdus'
  • Roserdze gim podlug podobenstwa wøszowego, iaco zmye gluchey (sicut aspidis surdae) y zacyskaiøczey vszi swoie ca 1400 Fl - 57, 4
  • Tenczy tho dar gest kalsdemv clouekoui dan, tako dobrze gluchemv, gako y nememv ca 1409 Gn - 171v
  • Sed vox hec impium Herodem... minime corrigit... Vocem incantantis, gl. predicantis, sapienter Herodes ut aspes surda, gl. sicut serpens glucha smya, spreuit (?), gl. refutauit 1425 PF V (1.25) - 33
2. 'taki, w którym jest mało słyszalnych przejawów życia, odludny, pusty' - 'desertus'3. 'niedorzeczny' (?) - 'absurdus, ineptus' (?)
  • Absurdum gluche (quod si inconveniens absurdumque est, ipsius magis esse credenda est, quae tanto doctrinae suae fulget eloquio Rom Prol) 1471 MamKal - 278
Połączenia wyrazowe
głuchy gawron
1. w tłumaczeniu łac. onograculusgłucha pokrzywa
2. bot. 'roślina z rodziny jasnotowatych, jasnota biała'
  • Contra hictericiam: gluche pocrzyvy varzyczy a 3-y zaytliky s wynem uel s pivem, aby dwa zaytliky wywrzala a tr<z>eczy ostal XV p. post. R LIII - 62
Formy wyrazu w funkcji innych części mowy
głuchy (rzeczownik)
'człowiek niesłyszący'
  • Ale ia, iaco gluchi, ne sliszal iesm (ego autem, tamquam surdus, non audiebam) ca 1400 Fl - 37, 14
  • Gluchym (advenientia et occurentia caecis et surdis) XV med. MPKJ V (2) - 2va
  • Myly Yesus... wschytky nyemoczy vzdravyal, bolyesczy, vrzody y yne rozmayte nyemoczy..., rozmayte szlyepe vzdrovyl, gluchem sluch vroczyl, yze movą myely, takyesch nyemem movą vroczyl XVI in. Rozm - 216
  • PovyedzczyeYanovy, czoszczye vydzyely a slyschely: Slyepy vydzą, chromy chodzą, trądovaczy oczysczeny, gluschy slyscha, marthvy vstaya (caeci vident, claudi ambulant, leprosi mundantur, surdi audiunt, mortui resurgunt Mat 11, 5) XVI in. Rozm - 315

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

Sstp

Sstp II 432b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 1855, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. MK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny