Fleksja

liczebnik

Widok zaawansowany

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	pirwszy pirzwszy	pirwsza	pierwsze pirwsze
dopełniacz	pirwszego	pirszy	pirwszego pirzwszego
celownik	pirwszemu	pirwszej	-
biernik	pirwszego pirwszy	pirzwszą	pirwsze pirzwsze
narzędnik	-	pierwszą pirzwszą	-
miejscownik	pierwszym pirwszem pirwszym	pirwszej	pirszem
wołacz	-	-	-

liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	pirwsze pirwszy	-	-
dopełniacz	pirwszych	-	-
celownik	pirzwszym	-	pirwszym
biernik	pirwsze	-	pirwsze
narzędnik	-	-	-
miejscownik	pirwszych	-	-
wołacz	-	-	-

1. Pierwszy

liczba: pojedyncza

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-	-	pierwsz-e	XV ex. Dek III (15)
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	pierwsz-ą	ca 1500 OrtMac - 22v	-	-
miejscownik	pierwsz-ym	ca 1500 OrtMac - 35v	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

liczba: podwójna

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

liczba: mnoga

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Pirwszy (wariant)

liczba: pojedyncza

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	pirwsz-y	1450 Sul (1.2) - 100	pirwsz-a	ca 1409 Gn gl. - 153v	pirwsz-e	1456-1470 Dział - 14r
dopełniacz	pirwsz-ego	1424 Kościan - nr 1091	-	-	pirwsz-ego	XV ex. MPKJ II (2.2) - 2r
celownik	pirwsz-emu	1450 Sul (1.2) - 100	pirwsz-ej	1455 BZ (1) - Lev 25, 10	-	-
biernik	pirwsz-y	1456-1470 Dział - 4r	-	-	pirwsz-e	1456-1470 Dział - 15r
biernik	pirwsz-ego	1455 BZ (1) - Gen 22, 21	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	pirwsz-em	1456-1470 Dział - 14v	pirwsz-ej	1455 BZ (1) - Gen 4, 16	-	-
miejscownik	pirwsz-ym	1456-1470 Dział - 14v	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

liczba: podwójna

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

liczba: mnoga

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	pirwsz-y	1455 BZ (1) - Deut 19, 14	-	-	-	-
mianownik	pirwsz-e	1456-1470 Dział - 4r	-	-	-	-
dopełniacz	pirwsz-ych	XVI in. Rozm - 316	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	pirwsz-ym	1455 BZ (1) - Deut 19, 9
biernik	pirwsz-e	XVI in. Rozm - 306	-	-	pirwsz-e	1456-1470 Dział - 17r
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	pirwsz-ych	1490 ZapWarsz - nr 1702	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Pirzwszy (wariant)

liczba: pojedyncza

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	pirzwsz-y	ca 1500 OrtMac - 48r	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	pirzwsz-ego	ca 1500 OrtMac - 63v
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	pirzwsz-ą	(1467) XVI in. Matr III - nr 188	pirzwsz-e	ca 1500 OrtMac - 59v
narzędnik	-	-	pirzwsz-ą	ca 1480 OrtOssol - 85ra	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

liczba: podwójna

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

liczba: mnoga

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	pirzwsz-ym	ca 1500 OrtMac - 60v	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Pirszy (wariant)

liczba: pojedyncza

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	pirsz-y	XV in. Spow (4)	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	pirsz-em	XV ex. MacDod (12.1)
wołacz	-	-	-	-	-	-

liczba: podwójna

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

liczba: mnoga

przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Połączenia wyrazowe:

syn pirwszy 1455 BZ (1) - Gen 22, 21

Semantyka

Definicje

por. Sstp

Tho vgyednanye myely sobye wyescz w kxągy na pyrwschych roczech po vgyednanyv 1490 ZapWarsz - nr 1702
Przeto vstawyamy, aczby kto prawa opvsczayącz ta, ktora mayą, gynszym sądzycz bądą, pyrwsze mayą straczycz 1456-1470 Dział - 17r
Gorze vam, Zydom, yze mylyvyeczye pyrwsche a vysche stolcze (primas cathedras Luc 11, 43) v synagogach XVI in. Rozm - 306
Przidasz sobye gina trzy myasta kv pirwszim vczinyonim myostom (pro myastom) trzem 1455 BZ (1) - Deut 19, 9
A mogaly mu prawycz dzyen kv pyrzwszym trzem sządom? ca 1500 OrtMac - 60v
Od pyrwschych dnyow svyatego Yana az dothychmyast krolestwo nyebyeskye yest vsylszthvem rozbyto XVI in. Rozm - 316
A wszakosz pyrwsze brzegy (decursus fluminis) myedzy dzedzinamy graniczą czynyą 1456-1470 Dział - 4r
Nye... przenyeszes myedz blisznego swego, ges to so virili pirwszy (priores) k gimyenyv twemv 1455 BZ (1) - Deut 19, 14
W pyrschem zlowye tham szą modlyl XV ex. XV ex. MacDod (12.1)
Bidlyl zbyegem na wzchot sluncza, <w> pyrwszey kraynye od raya 1455 BZ (1) - Gen 4, 16
Pothym w pyerwszym szadzye przyszla tego vmarlego zona y odwolala tho wysznanye ca 1500 OrtMac - 35v
Gdykoleby potem chczal nyestoyączy na rokv pyrwszym zdanye sądowe odnawyacz abo wzdzyracz, tedy gemv ma bycz vloszono wieczne mylczenye 1456-1470 Dział - 14v
Paknyąly tako pozwany na te<m> ystem pyrwem rokv nye stanye, vstawyamy, aby sadza tym rokyem dzedzyną skazal stoyączemv na rokv pyrwszem 1456-1470 Dział - 14v
Yestly pyrwey zony rzeczy chowal oszobnye y odloszyl dzyeczyam, czo yesth gye myal s pyerwsza zona ca 1500 OrtMac - 22v
Tego vmarlego czlowyeka dzyeczy, czo ge myal z[a] pyrszwszą zona, mąya dacz wyano swey maczosche ca 1480 OrtOssol - 85ra
Mozely tha pany odzyerzecz szwe pyrzwsze danye wyana? ca 1500 OrtMac - 59v
Tedy my skazalysmy... pyrwsze skazanye sadzey mocz myecz 1456-1470 Dział - 15r
Quod primum et principalem scopulum al. pyrzwssa narosnycza erexit in insula (1467) XVI in. Matr III - nr 188
A gdyby rzeka moczą swą... opvszczywszy pyrwszy byeg (primaevo alveo), gynszym byegyem syą obroczila 1456-1470 Dział - 4r
Kaszdi wroczi syø k czeladzy pirwszey (ad familiam pristinam) 1455 BZ (1) - Lev 25, 10
Ku placzenyu prawa... pyrw[i]schemu panu (principali domino) przerzeczonego kmyecza ma przypandzicz 1450 Sul (1.2) - 100
Geden czlek wyanowal szwey zenye oszmdzyeszyath grzywyen... Pothym ten czlek dal szwey zenye... polowyczą szwego wszego gymyenya, nye odwolawayacz any wszpomynayacz pyrzwszego dawanya wyana ca 1500 OrtMac - 63v
Thi rzeczy... dzyali szyą a prosto w pol rokv tegosz lata pyrwszego XV ex. MPKJ II (2.2) - 2r
Sczyt<am> moye gre[s]chy, czom sche ych dopusczyla od moge p<i>rschy spowyedzy XV in. Spow (4)
Iaco Iaroslaw z Yagneska, yego zoną, nye wząl XXX grzywen... za glowa... pirwssego mąza 1424 Kościan - nr 1091
Pyerwsze przykasanye Szthworzyczyela naszego XV ex. Dek III (15)
Pyrwsze zdanye w swey moczy ma stacz 1456-1470 Dział - 14r
Inter quas (sc. virgines) precipua, choscy medzy gimi pirfsa, fuit beata Vrsula ca 1409 Gn gl. - 153v
Mozely gy tesz gabacz o szwoy dlug y dobycz przed prawem, czyly go moze on pyrzwszy, komu za raką podan, wyyacz? ca 1500 OrtMac - 48r
A gdi isczyecz, slowye pyrwschi dlusznik (principalis debitor), nyektoran czanstka swemu poziczczi zaplaczyl procz oczwystosczy tego tho rąnkoymyey, tegdi... ten isti rąnkoymya ot tego tho rankoyemstwa bival viswolyon 1450 Sul (1.2) - 100

Połączenia wyrazowe

syn pirwszy
por. Sstp

Powyedaly Abramowy, ze zona brata gego... porodzyla syna gymyenyem Hus, pyrwssego (primogenitum) 1455 BZ (1) - Gen 22, 21

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp VI 108b

PDF

1. Pierwszy, Pirszy, Pirwszy, Pirzwszy

w opracowaniu

Fleksja

1. Pierwszy

Pirwszy (wariant)

Pirzwszy (wariant)

Pirszy (wariant)

Semantyka

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Errata

Jak cytować?