Kosa

w opracowaniu

nr hasła: 1655

Fleksja

rzeczownik
rodzaj: żeński

przypadek liczba
pojedynczapodwójnamnoga
mianownik kosa
-kosy
dopełniacz kosy
-kos
celownik ---
biernik kosę
kosie
kosy
narzędnik kosą
-kosami
miejscownik kosie
--
wołacz ---

Semantyka

Definicje
1. 'narzędzie składające się z długiego ostrza osadzonego na drzewcu, służące najczęściej do ścinania zboża i trawy' - 'falx messoria faenaria'2. 'ten, kto kosi trawę, zboże, kosiarz' - homo falce instructus'
  • Iaco czsso Sczedrzyk zalowal na Iasska Rambinskego, aby mv… szedm coss po dwa razy na gego lanką poslal a… syano pobral…, to… bral y ssyano szekl na swem 1425 Kościan - nr 1121
  • Iakom ia gwalthem trzemy kosszamy samotrzecz Maczyeiowy nye poszyek ląky 1468 ZapWarsz - nr 2925
3. 'atrybut personifikowanej śmierci' - 'mortis arma'
  • Povyem czy o mey kosze... Gethno vygmą s pv<z>drą koszy, nathychmyasth szmyenych gloszy 1463 De morte - 273v
4. (w opisie herbu) 'pióro z ogona koguta'
  • Nicolaus Pyanowsky... est proclamacionis Czelele, qui gerunt duas cannas alias ruri in clipeo et in qualibet canna tres pennas galli alias cossow kocothowy<ch> (war. ib. cossy cokothowe) 1422 Kościan - nr 913
  • Iaco Nicolaus Pyanowsky gest prawy brath nas po gego maczerzy zawolanya Czelelew, ktorzy nossza dwe rurze na sczycze a trzy cossy w kasde rurze, y s nasse krwye wysedl 1422 Kościan - nr 914
Połączenia wyrazowe
kosa wilcza
2. 'żelazne urządzenie służące do chwytania wilków'
  • Cassula est ferrum cum quo lupi wlnerantur et capiuntur vlg. kosza vilcza 1442 WokRacz - 65v

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Sstp III 354b
PDF

Errata

-