Fleksja

przymiotnik

Widok zaawansowany

stopień: równy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	prawdziwy	prawdziwa	prawdziwe
dopełniacz	prawdziwego	prawdziwej	prawdziwego
celownik	prawdziwemu	-	-
biernik	prawdziwego prawdziwy	prawdziwą	prawdziwe
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	prawdziwej	-
wołacz	prawdziwy	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	prawdziwi prawdziwy	-	prawdziwe
dopełniacz	prawdziwych	-	-
celownik	-	-	-
biernik	prawdziwe	prawdziwe	-
narzędnik	prawdziwymi	-	-
miejscownik	prawdziwych	-	-
wołacz	-	-	-

stopień: wyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	prawdziwszy	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

stopień: najwyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

Prawdziwy

typ odmiany: prosta
stopień: równy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	prawdziw-y	XVI in. Rozm - 526	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: wyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: najwyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Prawdziwy

typ odmiany: złożona
stopień: równy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	prawdziw-y	XIV med. Kśw - dv 4	prawdziw-a	XV p. pr. R XVI - 335	prawdziw-e	XV med. SKJ V (1) - 268
dopełniacz	prawdziw-ego	XVI in. Rozm - 313	prawdziw-ej	XVI in. Rozm - 307	prawdziw-ego	1455 BZ (1) - III Reg 22, 16
celownik	prawdziw-emu	1426 Msza IV - 314	-	-	-	-
biernik	prawdziw-y	ca 1500 Quaestiones VIII - 331	prawdziw-ą	XV in. R XXIV (1.8) - 74	prawdziw-e	1455 BZ (1) - II Par 9, 5
biernik	prawdziw-ego	XVI in. Rozm - 313	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	prawdziw-ej	XV med. R XXIII (3) - 280	-	-
wołacz	prawdziw-y	1482-1483 MW - 32b	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	prawdziw-i (w:w')	ca 1400 Fl - 51, 6	-	-	prawdziw-e	XVI in. Rozm - 682
dopełniacz	prawdziw-ych	XVI in. Rozm - 631	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	prawdziw-e	ca 1400 Fl - 145, 7	prawdziw-e	XVI in. Rozm - 678	-	-
narzędnik	prawdziw-ymi	XVI in. Rozm - 391	-	-	-	-
miejscownik	prawdziw-ych	XVI in. Rozm - 783	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: wyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	prawdziwsz-y	ca 1480 OrtOssol - 56vb	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: najwyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Formy wyrazu w funkcji innych części mowy:

prawdziwe (rzeczownik) 1455 BZ (1) - II Par 9, 5

Semantyka

Definicje

por. Sstp

Ktory myedzy tyma dwyemą orteloma gest prawdzywszy albo kthory szye ma ostacz s prawa? ca 1480 OrtOssol - 56vb
Quod plura in sola sin oppolencia non veritate fundantur nye w bithnosczy brawdziwey (pro prawdziwey) stan[y]owya szye XV med. R XXIII (3) - 280
Zrzødziczelu moczny y prawdziwi Boze (rector potens, verax deus)! 1482-1483 MW - 32b
Date... mensuram bonam et confertam et coagitatam et supereffluentem prawdzivą, pełlną, strasnoną, *virwchovatą (Luc. 6, 38) XV in. R XXIV (1.8) - 74
Tobye placzø obyethnycze swe, wyecznemu Bogu, wyernemu y prawdzyvemu, zywemu (vivo et vero) 1426 Msza IV - 314
Zaprzisyøgam cyø, abi my nye mowyl, gedno czso prawdzywego gest (nisi quod verum est) 1455 BZ (1) - III Reg 22, 16
Alyem przysedl krolovacz vyecznye v pravdzyvych lyvdzyoch XVI in. Rozm - 783
Myly Iesus rzekl k nym: Vy yesteszczye, ktorzy szye czynyczye pravdzyvymy przed lyvdzmy (qui iustificatis vos coram hominibus Luc 16, 15), alye bog vye vasche sercza XVI in. Rozm - 391
Alye yzby yemv nyekto mogl rzecz: Navczalesz pravdzyve navky yavnye, a ffalschyve potayemnye, przetoz myly Cristus rzeki dalyey: A potayemnyem nycz nye movyl, bo chczą, bych przepovyedan vsvemv (leg. wszemu) szvyathv, tegodlya moya navka nye yest podezryana, alye pravdzyva XVI in. Rozm - 678
Vschytky moye slova pravdzyve XVI in. Rozm - 682
O pravdzyvy gospodnye, yako pravdzyvy są tvoye ssądy, ysch szye nye chczesch smylovacz nad tvem synem any nad yego matką? XVI in. Rozm - 526
Kto przymye prawdzyvego v ymye prawdzyvego, zaplatą prawdzyvego vezmye (qui recipit iustum in nomine iusti, mercedem iusti accipiet Mat 10, 41) XVI in. Rozm - 313
Thy (sc. proroki) vy bądzyeczye przeklynacz, badzyeczye krzyzovacz..., aby przyschla na vas krew nyevynna, ktora yest przelana od pravdzyvey krvye Ablovey (a sanguine Abel iusti Mat 23, 35) aze do krvye Zacharyaschovey XVI in. Rozm - 307
Kto przymye prawdzyvego v ymye prawdzyvego, zaplatą prawdzyvego vezmye (qui recipit iustum in nomine iusti, mercedem iusti accipiet Mat 10, 41) XVI in. Rozm - 313
Quia, ale gdisz, verbum humanum non semper in veritate persistit prawdzywe yest XV med. SKJ V (1) - 268
Quanta tamen patulo traiecta in aures venit vera, prawdzywa, tui generis tempus in omne meum XV p. pr. R XVI - 335
Symeon suøti, praudiui, bogoboyny XIV med. Kśw - dv 4
A Skotusz py<ssze> in 4 <Sentenliam>, distinctio XXI, questio <.> y then, ktho kladze falszyvy grzech na kogo lubo thesz prawdzyvy, ale thayemny, kthorego trudno ma dosvyathczycz, thakyego szandzą. ca 1500 Quaestiones VIII - 331

Formy wyrazu w funkcji innych części mowy

prawdziwy (rzeczownik)
'człowiek sprawiedliwy, postępujący zgodnie z zasadami moralnymi i prawnymi, homo iustus’

Pan mylvge pra<w>dzywe (iustos) ca 1400 Fl - 145, 7
Vsrzø prawdziwi (iusti) y bødø se bacz ca 1400 Fl - 51, 6
Pravdzyvych (iustorum Prov 4, 18) droga yako svyatloscz *svyączącza pochodzy XVI in. Rozm - 631

prawdziwe (rzeczownik)
'to, co zgodne z prawdą, verum'

Vczinyl dobre, proste y prawdziwe (bonum et rectum, et verum) przed panem bogem 1455 BZ (1) - II Par 9, 5

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp VII 28a

PDF

Prawdziwy

w opracowaniu

Fleksja

Prawdziwy

Prawdziwy

Semantyka

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Errata

Jak cytować?