Fleksja

przymiotnik

Widok zaawansowany

stopień: równy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	sprawiedliw sprawiedliwy	sprawiedliwa	sprawiedliwe sprawiedliwo
dopełniacz	sprawiedliwego	sprawiedliwej	sprawiedliwego
celownik	sprawiedliwemu	-	-
biernik	sprawiedliwego sprawiedliwy	sprawiedliwą	sprawiedliwe
narzędnik	sprawiedliwem	-	-
miejscownik	sprawiedliwem	-	-
wołacz	sprawiedliwy	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	sprawiedliwe sprawiedliwi	-	-
dopełniacz	sprawiedliwych	-	-
celownik	sprawiedliwym	-	-
biernik	sprawiedliwe sprawiedliwych	sprawiedliwe	-
narzędnik	sprawiedliwymi	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	sprawiedliwi	-	-

stopień: wyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	sprawiedliwszy	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

stopień: najwyższy

przypadek	liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	nasprawiedliwszy	-	-
dopełniacz	nasprawiedliwszego	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

przypadek	liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski	rodzaj żeński	rodzaj nijaki
mianownik	-	-	-
dopełniacz	-	-	-
celownik	-	-	-
biernik	-	-	-
narzędnik	-	-	-
miejscownik	-	-	-
wołacz	-	-	-

Sprawiedliwy

typ odmiany: prosta
stopień: równy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	sprawiedliw-ø	1450 Sul (1.2) - 97	-	-	sprawiedliw-o	ca 1420 R XXIV (1.9) - 83
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: wyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: najwyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Sprawiedliwy

typ odmiany: złożona
stopień: równy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	sprawiedliw-y	1426 Kościan - nr 1175	sprawiedliw-a	XV p. post. GlKórn II (7.1) - 199	sprawiedliw-e	XV in. JA XXVII - 266
dopełniacz	sprawiedliw-ego	XV ex. Dek VI (1)	sprawiedliw-ej	1455 BZ (1) - Gen 24, 27	sprawiedliw-ego	1455 BZ (1) - Ex 15, 26
celownik	sprawiedliw-emu	ca 1500 Puł - 5, 14	-	-	-	-
biernik	sprawiedliw-y	1420 Kościan - nr 767	sprawiedliw-ą	1455 BZ (1) - Lev 19, 36	sprawiedliw-e	1449 Sul (1.1) - 55
biernik	sprawiedliw-ego	XV in. R XXIV (1.8) - 75	-	-	-	-
narzędnik	sprawiedliw-em	XV p. post. PF III (2) - 287	-	-	-	-
miejscownik	sprawiedliw-em	XV p. post. WilkKrak - 47	-	-	-	-
wołacz	sprawiedliw-y	1482-1483 MW - 72r-72v	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	sprawiedliw-i (w:w')	1449 Sul (1.1) - 45	-	-	-	-
mianownik	sprawiedliw-e	1482-1483 MW - 43v	-	-	-	-
dopełniacz	sprawiedliw-ych	1449 Sul (1.1) - 54	-	-	-	-
celownik	sprawiedliw-ym	1460 PF V (1.29) - 38	-	-	-	-
biernik	sprawiedliw-e	1449 R XXV (1.5) - 166	sprawiedliw-e	1455 BZ (1) - Deut 25, 15	-	-
biernik	sprawiedliw-ych	ca 1450 KazGnW - nk v	-	-	-	-
narzędnik	sprawiedliw-ymi	XV med. R XXII (2) - 223r	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	sprawiedliw-i (w:w')	XV ex. PF V (3)	-	-	-	-

stopień: wyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	sprawiedliwsz-y	ca 1480 OrtOssol - 54ra	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

stopień: najwyższy

liczba pojedyncza
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	nasprawiedliwsz-y	XVI in. Rozm - 729	-	-	-	-
dopełniacz	nasprawiedliwsz-ego	1455 BZ (1) - Deut 33, 5	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba podwójna
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-
liczba mnoga
przypadek	rodzaj męski		rodzaj żeński		rodzaj nijaki
przypadek	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie	forma	poświadczenie
mianownik	-	-	-	-	-	-
dopełniacz	-	-	-	-	-	-
celownik	-	-	-	-	-	-
biernik	-	-	-	-	-	-
narzędnik	-	-	-	-	-	-
miejscownik	-	-	-	-	-	-
wołacz	-	-	-	-	-	-

Semantyka

Definicje

por. Sstp

Bo yes<t> <pr>zyszedl na ten to szwyat wolacz albo *wyabycz <ni>e sprawyedliwych, ale grzesznych ca 1450 KazGnW - nk v
Sądzya y (leg. sądzą ji, sc. Zbawiciela) a yako zlego gdyz On yest naspravyedlyvschy XVI in. Rozm - 729
Ten ortel... ya layą y chczą szobye sprawyedlywszy naydcz (iustiorem, sc. sententiam, invenire volo) ca 1480 OrtOssol - 54ra
Tocz gest tako rzeczono, abichom nygdi syą doschlimy, a sprawyedliwimy nye czinili XV med. R XXII (2) - 223r
Podzczye ku mnye wschyszczy sprawyedlywy y *grząsznyczy XV ex. PF V (3)
Wagy bødzesz myecz sprawyedlive (pondus habebis iustum) y prawe 1455 BZ (1) - Deut 25, 15
Villam... vendi<di>mus... heredi... suisque heredibus et legitimis successoribus sprawedlywym n[y]amastkom 1460 PF V (1.29) - 38
Gdysz w pothocze rzeczy sąndowich v sprawyedlivich sząndzy nye ma zyskowacz zawyscz 1449 Sul (1.1) - 54
Boze, od ktorego swiate ządze y prawe radi y sprawiedlywe szą vczinki 1482-1483 MW - 43v
Przes yąsz cząstokrocz sprawyedliui oczczovye vyną szynow s gymyenya bywayą pądzeny 1449 Sul (1.1) - 45
Ordine legitime spravyedlyvim rząndem gradiar cleroque vocante ingrediar gl. in episcopatum ne quis me reprobare queat XV p. post. PF III (2) - 287
Pilnosczom doglendacz chczemy, sze wselky thowar y kupya chtorem pod kromy przedayom... po latwem, rownem, sprawietlywem targu przedano, myerzono, wazono XV p. post. WilkKrak - 47
Day nam szadzya szprawiedlywy... wyszluchanye 1482-1483 MW - 72r-72v
Gesz (sc. trzy grzywny) then tho szadza... rostropnye odzyrzy, acz swe skazanye doswyathczy bicz sprawyedlywe (sententiam... iustam) 1449 Sul (1.1) - 55
Wagø *sprawyedliwyø rownø bødzecze myecz wagø a sprawyedlivi corzecz (iustus modius) 1455 BZ (1) - Lev 19, 36
Ille autem volens iustificare sprawedlivego vcinic se ipsum dixit (Luc 10, 29) XV in. R XXIV (1.8) - 75
Yz Jasek... listh dzedziczny na ną (sc. dziedzinę) mal sprawedlywy 1420 Kościan - nr 767
Bo ty przezegnasz sprawyedlywemu (iusto) ca 1500 Puł - 5, 14
Bødzeszly posluchacz glosu Pana Boga twego, a czso gest sprawyedlywego (quod rectum est) przed nym bødzesz czynycz 1455 BZ (1) - Ex 15, 26
Blogoslawyon bødz panye boze..., genze nye odyøl swey sprawyedlywey myloszczy (misericordiam et veritatem) ot mego pana 1455 BZ (1) - Gen 24, 27
Nye zabyay blysznyego thwego procz szadu sprawyedlyvego XV ex. Dek VI (1)
Legale impedimentum sprawyedlywe przegabanye XV in. JA XXVII - 266
Ite et uos in vineam meam et quod iustum fuerit czszo *szpraweliwo bandze dabo vobis (Mat 20, 4) ca 1420 R XXIV (1.9) - 83
<L>egale impedimentum sprawyedlywa przekaza uel przegabanye XV p. post. GlKórn II (7.1) - 199
Yaco to lyst yest sprawyedliui pana Maczcow 1426 Kościan - nr 1175
Pakli... o to iste przestanpyenye... sprawyedlyph syan nye vcziny (si se iustum non fecerit) tegdi... tego istego w vynach rzeczonich skazuyem 1450 Sul (1.2) - 97

Formy wyrazu w funkcji innych części mowy

sprawiedliwy (rzeczownik)
'człowiek sprawiedliwy'

Na sprawyedliue super iustos (faciat bonum..., quia oculi domini super iustos I Pet 3, 12) 1449 R XXV (1.5) - 166
Y bødze v nasprawyedliwszego (apud rectissimum) krol 1455 BZ (1) - Deut 33, 5

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp VIII 368a

PDF

Sprawiedliwy

w opracowaniu

Fleksja

Sprawiedliwy

Sprawiedliwy

Semantyka

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Errata

Jak cytować?