Dostateczny, Dostateczni

w opracowaniu

nr hasła: 1298

Fleksja

przymiotnik
Widok zaawansowany
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik dostateczny
dostateczna
dostateczne
dopełniacz --dostatecznego
celownik ---
biernik dostateczny
dostateczną
dostateczne
dostatecznie
narzędnik dostatecznym
dostateczną
dostatecznym
miejscownik dostatecznem
--
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik dostateczni
dostateczne
-
dopełniacz --dostatecznych
celownik ---
biernik dostateczne
--
narzędnik --dostatecznymi
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---

Semantyka

Definicje
1. 'wystarczający, należyty, przepisowy' - 'sufficiens, debitus, legitimus, iustus'
  • Quod triplex est plenitudo sufficiencie, dostateczna, habundancie, redundancie 1403 GlJag (13.1) - 101
  • Sufficiencia nostra ex Deo est, qui et ydoneos, dosthateczne, nos fecit ministros Novi Testamenti slugy Nyestarego Pysma non littera, sed spiritu 1435 GlKazB II (4) - 54
  • Ad quid... constructe sunt artes..., nisi ut ciuium obsequioso consorcio sint non dolum sufficientes, gl. copiose, habunda<n>tes dostateczne, ymo tranqullissime res humane? 1436 R XXIII (2) - 277
  • Gychze (sc. praw) zgrumadni rozvm krothkymi a dostatecznimy wschey rzeczi slowi po polskv... przeloziwschi..., thv stoy popyszan poczanthek gych 1449 Sul (1.1) - 5
  • Paknyąli ginich (sc. świadkow) ymyeecz nye moze, ma dosta<te>cznye rąnkogemstvo (sufficientem fideiussoriam) o dosyczwczynyenye wstawycz 1449 Sul (1.1) - 11
  • Knąąbrnoscz alybo przeczywyanye, tho yest gdi ktho bi byl skazani a doszicz wczynycz alybo dostatecznego rąąkoyemstwa dacz a vczinycz wsgardzylbi (dum... sufficientem... cautionem... facere contempserit) 1449 Sul (1.1) - 31
  • Paknyąlibi nye mogl gynszich swyathkow myanowacz..., chczemy, abi ten, oth kogo wyszla kląthwa, dobrim obiczayem, tho yest s *dosthaczeczną przisząsną alybo rąkogemską pewnosczą (debito modo, scilicet cum sufficienti cautione iuratoria vel fideiussoria) o stanyv kv praw... sze wsythką vczczywosczą bil vpomyenyon 1449 Sul (1.1) - 35
  • Slvza vstawycz, aby zadny Zyth... daley swych penyądzy na lysthy zastawne nye poszyczal any borgowal, alye tylko na zaklath dostateczny pozyczycz moze (sed tantum ad pignus sufficiens praestare valeat) 1449 Sul (1.1) - 61
  • Aczbi... kmyecz prze nyektorąn crziwdąn yemu przes tego tho pana vdzyelanąn od nyego bi vishetl, a thego dostatecznym swyadeczstwem doswyatczil (et hoc testimonio sufficienti approbabit), tedi takyemu panu, ot ktorego vischetl, prosczye nyczs nye da 1450 Sul (1.2) - 91
  • Mi Ian... pospolu... s gynschimy slawnimi mąnzmy... dostatecznąn gych radą (sufficienti consilio) i vsrale rosmyslyenye myawschi..., vstawyami 1450 Sul (1.2) - 95
  • Gdi kto... przes vlostną przissangą... przissyąnzee, a gdisz forma przissyangy... obiczayem dostatecznym virzecze (cum formam iuramenti... modo debito expresserit), tegdi nathemyasth rzanczcza... przissyangayąnczego... navczicz ma, abi swoyan przissyangąn przewyodl w vczinek 1450 Sul (1.2) - 99
  • Gdi nyektori kmyecz ot swego pana... vczyecze, taky... w schesczy nyedzyel ot dnya vczeczenya... rankoyemstwo dostateczne obiczayem obyklim polozicz ma (cautionem debitam more solito ponat) 1450 Sul (1.2) - 108
  • Quo nimirum est in arida hieme opulenta requie gl. in habundanti pace w dostatecznem, vivo XV med. R XXIII (3) - 279
  • Beatus Paulus... dicit nobis de satisfaccione, qua Xpus pro nobis satisfecit per suam amaram passionem, que satisfaccio fuit perfecta, doskonale, et sufficiens, y dostateczne, pro illa culpa originali ca 1500 GlKazB I (1.1) - 55
2. 'skuteczny, osiągający pożądany wynik' - 'efficax'
Połączenia wyrazowe
dostateczne lata
1. 'pelnoletność'
  • Paknyąli… brath sz szyostrą nye bilibi w gymyenyv oczczisnem myedzy sobą roszdzyeleny a oth szebye roszlączeny, bąndaly gylko k lathom dostatecznich lath alybo sprawnego wyekv (si sint quoad annos legitime etatis) a mayącz pelną rostropnoscz, chczemy abi… prziszedl a stal kv vkazany a bronyenyv prawa swego 1449 Sul (1.1) - 38
być dostatecznym
2. 'móc'

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

Sstp

Sstp II 147b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 1298, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. MK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny