Święty, Śjęty

w opracowaniu

nr hasła: 11836

Fleksja

przymiotnik
Widok zaawansowany
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik święt
święty
święta
święte
święto
dopełniacz śjętego
świętego
święte
świętej
święty
świętego
celownik świętemu
świętej
świętemu
biernik świętego
święty
świętą
święte
narzędnik świętem
świętym
świętą
świętym
miejscownik świętem
świętym
święte
świętej
świętem
świętym
wołacz święty
święta
święte
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik -święci
-
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik święci
święte
święte
święta
święte
święte
dopełniacz śjętych
świętych
świętych
świętych
-
celownik świętem
świętym
świętem
--
biernik święte
święte
święte
-
narzędnik świętemi
świętymi
świętymi
--
miejscownik świętych
świętych
świętych
-
wołacz święci
---
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik świętszy
--
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz -świętsza
-
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik ----
dopełniacz ----
celownik ----
biernik ----
narzędnik ----
miejscownik ----
wołacz ----
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik naświętszy
naświęcsza
-
dopełniacz naświętszego
naświętszej
naświęczszego
celownik -naświętszej
naświętszemu
biernik naświęcszy
naświętszą
naświętsze
narzędnik naświętszem
naświęczą
naświętszą
-
miejscownik --naświęcszym
wołacz naświętszy
naświęcsza
naświętsza
-
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik --naświętszyma
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz -naświętszy
-
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik ----
dopełniacz ----
celownik -naświętszym
--
biernik -naświętsze
-naświętsze
narzędnik ----
miejscownik ----
wołacz ----

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • Thu opyødz myly Yesus roszkrzyzowaw swogy swøczy røcze y pokløknøl nagyma kolyanoma na zemø 1451 MacDod (10)
  • Revertere ad me quelibet anima, quia ego redemi te nasvyaczą maką ca 1500 GlKazB I (1.1) - 63
  • Thy naszwanczsza, modlisz kegdi, modlø szwiczczi szwanczi tegdi XV in. R XXV (2.2)
  • Prz<e>sz then thwoi naszwanczsi owocz, mila Panno, racz nam pomocz XV in. R XXV (2.2)
  • Naszwyathszemv bosthwv nyerosdzyelney Szwyathey Tro<jcy>…, szwyathych pospolsthwv b<ądź> vyeczna chwala ca 1500 PamLit XXVIII (3.1)
  • Vczyn mye dosthoyna, zebych pozyvala czyala thwego naszwyaczschego XVI in. Naw - 90v
  • Gnyew thwoy nyechacz mye nye omywa, alye krew thwoya naszwyaczscha XVI in. Naw - 90v
  • O, namylosczywszy Panye, nye chodz za mna, wschadzye bom czy zgrzeschyla przeczyw thwey naszwyathschey mylosczy XVI in. Naw - 45r
  • Nyektorzy yego (sc. Jezusa) oczyma nasvyąthschyma z vyelykym volanym fygy podavaly XVI in. Rozm - 653
  • Czokolvye nalyezyoną (pro naleziono) ze czvorga przyrodzenya v czyelye nasvyeczschym myle Yesvkrysta…, to yest bylo czystsche a vyelebneysche nyz w pospolnym czyelye XVI in. Rozm - 155
  • Iozephye, mązv nasvyątschy a Bogv myly…, oddavamy tobye to *dostoyną dzyevycztvo XVI in. Rozm - 33
  • O, krolyewno nyebyeszka, nade wszystky szvyatszha, od Szvyathey Troyczy yestesz vvyelbyona ca 1500 R XIX (4)
  • Wzpomynaycye na Moyszesa slugø bozego, gen Amalech… nye zelyazem boiuge, ale swyøtimi modlytwamy modlyøcz syø Bogu pobyl 1455 BZ (1) - Judith 4, 13
  • Werzø w Szwøthego Ducha, szwøtø czirkew chrzeszczyanszkø, szwanthich poszpolsztwo XIV ex. Wierzę (1)
  • Werzø w Szwøthego Ducha, szwøtø czirkew chrzeszczyanszkø, szwanthich poszpolsztwo XIV ex. Wierzę (1)
  • Mødresc faly suøtego Nicolaia XIV med. Kśw - bv 39
  • Wiekuisti Boze, ienzes nas grzeszne ku poczantku tego dnya nye nasimi zaslugamy, a<l>e samą naswiatszą twoia llazkø y miloszerdzim przygydz vczinil 1482-1483 MW - 12v
  • Boze wszechmogaczy, kthorysz Anna szwyatha dlugo nyeplodna naszwy<ę>thszem plodem raczil poczyeszycz 1482-1483 MW - 71r
  • Naaszwiathsza y nachwalebnyeysza y wiekuista panno Maria 1482-1483 MW - 12v
  • O, panye moy naswiatszi (sc. Maryjo Jakobowa i Maryjo Salomowa), abisczie my bili na pomocz w kazdey potrzebie v siostri wasszey y v Szina iey 1482-1483 MW - 48r
  • Niechay sie modli za nami… Maria, ktorey naszwiatsza dusza… myecz bolesczi przeszedl 1482-1483 MW - 43r
  • Proszimi czie, myloserny Panie…, yze ktorzi naswiøtszey dzewici Mariey gey szwiante poczøcze czinyemy (pro ćciemy), gey pomoczø od naszich zlich zlosczi powstalibiszmy 1482-1483 MW - 41r
  • Vsta twe naswiętsse o kamyen rostrącyli ca 1500 SlOcc XII (1.2) - 189v
  • Przed Wssitkiemi Swiethemi ca 1500 SlOcc XII (1.3) - 200r
  • Chwalcze Gospodna w swøtych gego (in sanctis suis), chwalcze gy w czwyrdzy syly gego ca 1400 Fl - 150, 1
  • Zaloszena iego w gorach swøtich (fundamenta eius in montibus sanctis) miluie Bog ca 1400 Fl - 86, 1
  • Racz dacz, aby.. s tey oltarzowey vczøstnosczy naszwyøtszchego syna tweego czyalo (sacrosanctum filii tui corpus)... prziyąly bichoom 1424 Msza III - 33vb
  • Naam tesz grzesznim slugam twym... *towariszstwo dacz raczy ss twoymy swøtimi apostoli (cum tuis sanctis apostolis) 1424 Msza III - 37ra
  • Aby gotouiscze byly naszwyøthszym tayemnyczam boszym (sacrosanctis misteriis Christi) 1424 Msza III - 37ra
  • Panye Ihu Xe..., zbaw mye przesz tho naszwyønthsze czyalo y krew twø (per hoc sacrosanctum corpus et sanguinem tuam) 1424 Msza III - 44va
  • Swyąthe myesczcza nawyedzala Maria a tham plakala ca 1500 PieśniWład (1.2) - 332v
  • W noczy wdz<i>gnycze røcze wasze we swøta (extollite manus vestras in sancta) a blogoslawcze Panv ca 1400 Fl - 133, 3
  • Tamo na puscy bodøcz gestcy on (sc. św. Jan) svøthe ewangelye pyszal byl ca 1409 Gn - 183v
  • Obroczyla szye (sc. Maryja) kv ynem nyevyastam svyątem XVI in. Rozm - 527
  • Przestacz kaszimi wszem dnom swøtim boszim (omnes dies festos Dei) od zeme ca 1400 Fl - 73, 9
  • Podlug swanthich praw (secundum canones) myanowanye zachoczcze w grzeszchech nye ma myesczcza 1449 Sul (1.1) - 9
  • Kaiø sse teze, izesm… mego milego gozpodzina …swøte møky ne oplakal, yego swantich pøczi ran ne oplakal ca 1415 Spow (2)
  • Kako nądznye stoy v vądreczenyv moy szyn myly, kako yego svyate vsta zbladly XVI in. Rozm - 758
  • Oczy yey svyąte byale, naslyczne, podobne, barzo krasne, svyatle y dzyvno nadobne XVI in. Rozm - 20
  • Pospyeszala syø swyøta dzala (prosperata sunt sacrosancta opera) 1455 BZ (1) - II Esdr 7, 3
  • Wiscye swyøcy bozi y ssødi swyøte (vos sancti domini et vasa sancta) 1455 BZ (1) - I Esdr 8, 28
  • Swyøte ialmuszni (elemosyna) lepsze sø nysz skarbi zlote zgromadzicz 1455 BZ (1) - Tob 12, 8
  • Kto wstąpy na gorę bozą albo kto stanye na myesczu szwyętym yego (in loco sancto eius)? ca 1500 Puł - 23, 3
  • Kto wstøpi na gorø boszø albo kto stane na mescze swøtem iego (in loco sancto eius)? ca 1400 Fl - 23, 3
  • Alye w zsvyate (leg. święte) omelyey (in homilia) movy svyąty Ian Slotovsty XVI in. Rozm - 187
  • Gospodne, kto bødze przebiwacz w przebitcze twoiem albo kto bødze stacz na gorze swotey (pro swøtey) twoiey (in monte sancto tuo)? ca 1400 Fl - 14, 1
  • We trzech wyelkych szadzyech, gdy bywaya, yeden na szwyathy Yan, drugy Pawel po szwyathym Maczyeyv, trzeczy na dzyen szwathey Agathy ca 1500 OrtMac - 11v
  • Proszą szobye na pomocz blogoszlawyoney dzevycze Panny Maryey hy sząthego Pyothra, y szathego Pawla, y *szyew (pro wszech) szy<ę>thych XV ex. Spow (6)
  • Proszą szobye na pomocz blogoszlawyoney dzevycze Panny Maryey hy sząthego Pyothra, y szathego Pawla, y *szyew (pro wszech) szy<ę>thych XV ex. Spow (6)
  • Ipse… omnes nos carne sua cibat nasz svim svøtim czalem karmy ca 1409 Gn gl. - 70va
  • Wierzą w… Iesusa Cristvsa…, ien syą począl Dvchem Swyątem ca 1450 Wierzę (7)
  • Swyąthe oblycze Cristovo, bącz ode mnye posdrowyono ca 1500 PieśniWład (1.3) - 333v
  • Wawrzynecz gwarzy, Marzy<ja> swantha *wnebowyasztha (pro wniebowzięta) XV in. CyzPłoc - 333r
  • Oua svøthy Gane, tocz gest matuchna thuoga ca 1409 Gn - 180v
  • W iego swøte ymø pwali iesmi (in nomine sancto eius) ca 1400 Fl - 32, 21
  • Ktoricz clouek thy to dary gest straczil, szukagsze gych mylosczyue…, a tako vøcz ge thy nadzesz presz svøthø spouecz ca 1409 Gn - 172r
  • Micolay vmovil… dacz *pincz *grziwin na swanti Marcin 1391 Pozn - nr 122
  • Blogoslaw wszelke czalo ymenv swøtemv gego (nomini sancto) ca 1400 Fl - 144, 22
  • B<o>guslaweny owocz plod brzucha twego swantego, Ihus Xpus 1446-1475 Zdrow (8)
  • S swøtim swøt bødzesz (cum sancto sanctus eris) a s møszem bezwinnim bezvinni bødzesz ca 1400 Fl - 17, 28
  • Spowedami są twey sywęthey milosczy, *czam szgrzeszily pyanczą szmysli ca 1480 Spow (7)
  • Slawa Oczczu y Sinowi, y Swøtemu Duchu ca 1400 Fl - 1, 8
  • Wisluszay cze Gospodzin…, posly tobe pomocz sswøtego (leg. z świętego, mittat tibi auxilium de sancto) ca 1400 Fl - 19, 2
  • Panye Bozye wszechmogączi, kthorysz nam dopu<ś>czyl szwyaczicz dzyen szwyathy Anny 1482-1483 MW - 63v
  • A pres tocz szø svøthy Gan v swe mathuchny swøthe Helsbeth gest byl gedzdzyniy narodzyl ca 1409 Gn - 12r
  • Maria gest ona bila do Bethlehem prisla, a tho noszøcz tako velikø svøtoscz, tocz gest svego szinka milego, gensecz na fsvem svecze przed nim ne gest cy on bil svøthszy ca 1409 Gn - 4r
  • Glossem mogim ku Gospodnu wolal iesm y wisluszal me s gori swøtey swoiey (de monte sancto suo) ca 1400 Fl - 3, 4
  • Swøte y grozne ymø gego (sanctum et terribile nomen eius) ca 1400 Fl - 110, 9
  • Oswąc są vel swąto bądz (sanctificetur nomen tuum) sunt imperativa et non optativa, igitur competencius dicitur oswąci są ca 1440 R XXIV (1.8) - 76
  • Ta to sloua tec to ocec suøti Sy<meon powiada na i>mø Bogu Ochchu XIV med. Kśw - dv 6
  • Xpiste, przes thwe narodzenye, day nam duszne vczyeszenye, odpusczy nam nasze wyny przesz thwoye naszwyathsze krczyny ca 1500 De nativ - 336v
  • <Dani są nam> angeli suøcy na naucene nasego neumena XIV med. Kśw - ar 14
  • Thy, myly Panye, przez thy naszwyąthsze maky twoye, ktore ya nyedostoyny roszpamyąthawam…, wybaw mye od mąky pyekyelny ca 1500 Kałużn (3.3) - 50r
  • Suøta Katerina <k dobremu> ne meskacy iesc stala XIV med. Kśw - br 38
  • Sø ta ista sloua zmouona ochcem suøtim, iemuz bese ymø Symeon XIV med. Kśw - dv 3
  • Sirce iego iemu *doracy, yzbi... suøtø (leg z świętą) cyrekuø dinsa zauolal XIV med. Kśw - cr 20
1. 'uznany za godny czci...' - 'qui honore dignus agnitus est...'2. 'godny czci ze względu na szczególny związek z Bogiem' - 'religione dignus...'
Połączenia wyrazowe
święty Pietr
'świętopietrze, danina płacona Stolicy Apostolskiej'
  • Ego Wlodizlaus… contuli ecclesie… villam Slopanowo… liberam a podwoda, a prewoda et swentego Petra… et cum omni prorsus libertate (1232) XVII–XVIII KodWP IV - 5
Formy wyrazu w funkcji innych części mowy
święty (rzeczownik)
'człowiek święty'

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp IX 72b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 11836, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. KJ, MK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny