Śmiertny

w opracowaniu

nr hasła: 11708

Fleksja

przymiotnik
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik śmiertny
--
dopełniacz śmiertnego
śmiertnej
śmiertnego
celownik ---
biernik śmiertny
-śmiertne
narzędnik ---
miejscownik śmiertnem
śmiertnej
śmiertnem
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik -śmiertne
śmiertna
-
dopełniacz śmiertnych
--śmiertnych
celownik ----
biernik śmiertne
śmiertne
--
narzędnik śmiertnymi
---
miejscownik -śmiertnych
--
wołacz ----
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik ----
dopełniacz ----
celownik ----
biernik ----
narzędnik ----
miejscownik ----
wołacz ----
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijakirodzaj przymnogi nieosobowy
mianownik ----
dopełniacz ----
celownik ----
biernik ----
narzędnik ----
miejscownik ----
wołacz ----

Semantyka

Definicje
por. Sstp
  • Iensze powiszasz me z wrot sme<r>tnich (qui exaltas me de portis mortis), bich wipowedzal wszitco chwalene twoie ca 1400 Fl - 9, 13
  • Ogarnøli sø mne bolesci smertne (dolores mortis) ca 1400 Fl - 17, 5
  • Bolescy pkelne ogarnøli mne, zastøpila sø me sidla smertna (laquei mortis) ca 1400 Fl - 17, 6
1. 'odnoszący się do śmierci, towarzyszący śmierci' - 'ad mortem pertinens, mortem comitans'
  • Day na smertney posczel<i> pomnecz twogy<ę> maką ca 1420 R XXV (2.8.2)
  • Jaco Swantoslaw nye wissznal Chrczonowi panczidzesanth kop na smyetrnem (pro smyertnem) loszv 1421 ZapWarsz - nr 1
  • Dzyevycza Marya… rzekla ku szvyątey Maryey Magdalenye: Vezrzy kako nądznye stoy v *vądreczenyv moy szyn myly, kako… svyate oczy yego mayącz ssmyerthne vezrzenye XVI in. Rozm - 758
2. 'powodujący, przynoszący śmierć, śmiercionośny, zabójczy' - 'mortem afferens'
Połączenia wyrazowe
jezioro śmiertne
1. 'miejsce przebywania zmarłych'
  • Ad lacum do yeszyora smyertnego (detraxero te cum his qui descendunt in lacum ad populum sempiternum Ezech 26, 20) ca 1470 MamLub - 228
śmiertny grzech
2. 'grzech, którego popełnienie grozi według pojęć religijnych utratą zbawienia'
śmiertny sen
3. 'śmierć'
  • Ten psalm powyada, yze Cristus za nas szmyertny sen przyøl y wstal z martwych, by nas ozywyl ca 1500 Puł - 3 arg.

Zapożyczenie

Uwagi

Bibliografia

Odsyłacze

Sstp

Sstp IX 31a
PDF

Errata

-