1. Godny, Godni

w opracowaniu

nr hasła: 11602

Fleksja

przymiotnik
Widok zaawansowany
stopień: równy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik godny
godzien
godna
godne
godnie
dopełniacz godnego
--
celownik --godnemu
biernik godniego
-godnie
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik godni
--
dopełniacz ---
celownik ---
biernik godne
-godne
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: wyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik godniejszy
--
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
stopień: najwyższy

przypadek liczba pojedyncza
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba podwójna
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---
przypadek liczba mnoga
rodzaj męskirodzaj żeńskirodzaj nijaki
mianownik ---
dopełniacz ---
celownik ---
biernik ---
narzędnik ---
miejscownik ---
wołacz ---

Semantyka

Definicje
1. 'odpowiedni, sposobny ku czemuś, zdatny ku czemuś' - 'idoneus, aptus, congruens, habilis, dignus'
  • Nuptaque conveniens, godna, thori XV p. pr. R XVI - 329
  • Creaverat Deus hominem perfectum..., in corpore immortalem ... et ad regnum celorum preparatum et aptum godnyego, sed cum hoc dyabolus vidit ..., invidia motus ... hominem temptavit et vicit et velut latro de omnibus bonis tam in anima quam in corpore hominem spoliavit XV med. GlKazB III (1) - 20
  • Cum neuter consilio, neuter viribus vel sit vel videatur idoneus, gl. aptus, acceptus, dignus, godny XV med. GlWinc - 148
  • Splendidum cor bonum in epulis godne yest ku thym godom (splendidum cor et bonum in epulis est Ecclus 30, 27) XV med. R XXV (1.4) - 155
  • Nemo est tam idoneus tako godzyen XV med. SKJ V (1) - 273
  • Tho ma bicz rozumyano..., acz tako slyachczicz yako wlodika... swey *nyevynusczy przes swyatky godne albo dostoyne nye oczisczyąn (suam innocentiam per testes idoneos non expurgaverit) 1450 Sul (1.2) - 102
  • A delectacione sompni conuenientis od kochanya ssna godnego (ego mortalis homo... in ventre matris figuratus sum caro, decem mensium tempore coagulatus sum in sanguine ex semine hominis, et delectamento somni conveniente Sap 7, 2) ca 1470 MamLub - 152
  • Idonei godny (haec commenda fidelibus hominibus, qui idonei erunt et alios docere II Tim 2, 2) ca 1470 MamLub - 291
  • O, iakiey czistoti wam bilo potrzeba ku godnemu sluzenyu takiey panyey! 1482-1483 MW - 50r
  • Conderet sua arma, ut sint pociores, godnyeyszy, ad futuram litem XV p. post. R XXV (1.6) - 183
  • Yako mnye Sthanyslaw Myczkowycz w gayv moyem... rabal drzewo godnye kv budowanyv y gynsche drzewa pospolythye 1498 ZapWarsz - nr 1885
  • Slovą roszmagythe albo szmyechovy godne nye movycz (verba vana aut risui apta non loqui) XV ex. SKJ I (2.1) - 143
2. 'należny, zasłużony' - 'debitus, iustus'
  • Olofernes rzekl kv Achiorovy...: Owa w tø godzinø temv lyvdu bødzes przitowarziszon, yze gdisz godne møki od myecza mego przimø (dignas mei gladii poenas exceperint), ti podobney pomscye podlyøszesz 1455 BZ (1) - Judith 6, 6
Połączenia wyrazowe
godnie jest
'godzi się, przystoi'
  • Dignum ducis godnyely iest (homo..., brevi vivens tempore, repletur multis miseriis... Et dignum ducis super huiuscemodi aperire oculos tuos et adducere eum tecum in iudicium Job 14, 3) 1471 MamKal - 120

Zapożyczenie

–

Uwagi

–

Bibliografia

–

Odsyłacze

–

Sstp

Sstp II 444b
PDF

Errata

-

Jak cytować?

BLŚP, hasło nr 11602, www.blsp.ijp.pan.pl, [dostęp: 21-04-2025 r.]
oprac. MK
Wszelkie prawa zastrzeżone 2024 © Baza Leksykalna Średniowiecznej Polszczyzny